قسمت‌های ۲۶ تا ۳۰ مجموعه درس‌گفتارهای «مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن» را هانی چیت‌چیان، مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران، تدریس می‌کند. در ادامه متن و فیلم این سخنان را بخوانید و ببینید.
«بِسمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
در جلسات قبل گفتیم که یکسری اصلاحاتی باید در درون و اندیشه ما اتفاق بیفتد تا به واسطه آن امکان وارد کردن قرآن در زندگی فراهم شود.
نکته مهم بعدی پرداختن به این پرسش است که گستره استفاده از قرآن در زندگی تا کجاست؟ این هم یکی از موضوعاتی است که باید نگاهمان را نسبت به آن اصلاح کنیم.
بعضی‌ها می‌گویند که قرآن می‌خواهد احکام بگوید، می‌خواهد بگوید نماز بخوان، روزه بگیر و… ؛ یا اینکه نهایتاً می‌خواهد یکسری نکات اخلاقی بگوید، ولی اگر دقت کنید قرآن می‌خواهد زاویه نگاه را درست تعیین کند، می‌خواهد سؤالات مهمی را بپرسد.
قرآن را در حد احکام تقلیل می‌دهیم
قرآن ابعاد بسیار گسترده‌ای از زندگی من و شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از اشکالات جدی در قرآن خواندن که نوعاً هم در قشر ما مذهبی‌ها خیلی رایج است این است که قرآن را در حد احکام تقلیل می‌دهیم، حال آن که دین، عمل در کنار باور، اندیشه، تفکر، عاطفه، دیدن و شنیدن و مجموعه‌ای از این‌هاست، مثلاً یکی از آیات قرآن که از آیات احکام است، آیه مربوط به وضو است؛ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ»، (مائده/۶)، اگر خواستید نماز بخوانید بلند شوید وضو بگیرید و وجه‌تان و دست‌هایتان را بشویید و مسح سر و مسح پا بکشید «وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا». مخاطب به من سخنران می‌گوید که خیلی خب، اینها را که در رساله گفته بودند، شما برای چه آیه را می‌خوانید؟ بله این حرفتان درست است، این را هم بگویم اینکه علمای ربانی ما از داخل آیات اینطور برای ما احکام را استخراج کرده و در رساله‌های عملیه آورده‌اند کار بسیار بزرگی کرده‌اند و ما مدیون این کار بزرگ هستیم، اما بیایید بقیه آیه را هم با همدیگر بخوانیم «مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ» که معنی آن می‌شود، خدا نمی‌خواهد شما را به سختی بیندازد. اگر در مورد وضو و تیمم صحبت می‌کند، «وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ» خدا می‌خواهد طهارت را در فرهنگ زندگی من و شما جاری کند «وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ» خدا می‌خواهد اینطور نعمت‌های خودش را تمام کند «لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» برای اینکه شکر در من و شما فعال شود، یعنی انسان مؤمن با هر وضو گرفتنی باید طهارت در او صرف شود، با هر وضو گرفتنی باید صفت شکر در او فعال شود، این خیلی نکته مهمی است. پس آیه جنبه اخلاقی، شناختی و معرفتی پیدا کرد، فقط انجام دادن وضو نیست.
دین فقط ظاهر اعمال نیست
دین را به اینکه صرفاً رساله عملیه را باز کنیم و فقط دستوراتش را انجام دهیم، تقلیل دادیم. البته انجام واجبات و ترک محرمات، شالوده اصلی نظام دین است، ولی دین فقط این نبوده که ظاهر اعمال انجام شود. اگر نماز می‌خوانیم یتیم و مسکین را یادمان نرود، «حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ»، (ذاریات/۱۹) اگر روزه می‌گیری روزه برای صبر است، استقامت را یادت نرود.
سطح استفاده از قرآن را باید گسترده کنیم و فقط به انجام احکام بسنده نکنیم، رساله‌های عملیه خیلی خوب هستند ولی کافی نیستند، آنی که برای زندگی کردن کافی است، قرآن کریم است که کنار تک تک احکامش در آیات قرآن یک نظام معرفتی گذاشته تا ما با آن حکم یک جهان‌بینی جدید پیدا کنیم. اینگونه طعم عبادت کردن هم در زندگی‌مان تغییر می‌کند.»
ثبت دیدگاه