حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن انصاری، مدیر مدرسه علمیه آیت‌الله‌العظمی آقا شیخ محمدجعفر انصاری(ره) اهواز در سلسله جلساتی به شرح دعای مکارم الخلاق امام سجاد(ع) پرداخته است. جلسه هفدهم این شرح از دعا تقدیم مخاطبان می‌شود.
بسم الله الرحمن الرحیم
امام سجاد(ع) به پیشگاه الهی عرض می‌کند: «وَ لینِ العَریکَه»؛ امام(ع) در ادامه فراز قبلی درخواست می‌کند: بار الها به من توفیق عنایت فرما که با مردم با نرم‌خویی و نرم‌گویی معاشرت کنم.
لفظ «عریکه» به معنای طبیعت و کلمه «لین» به معنای نرمی و لطافت است. نرم خویی در ایجاد محبت نقش بسیار مؤثری دارد. کسی که خوش‌اخلاق باشد و با چهره گشاده و آرام با دیگران روبرو می‌شود مردم پروانه‌وار دور او جمع می‌شوند، چهره رفتاری او همچون آهن‌ربایی دوست و دشمن را جذب می‌کند و چنین شخصی پیروز در صحنه‌هاست.
امام صادق(ع) هم در حدیثی می‌فرماید: «خُلق خوب عطیه‌ای است که خداوند به انسان عطا فرموده، بعضی از خُلقیات سجیه طبیعی است و بعضی با نیت و قصد به‌دست می‌آید. راوی پرسید: کدامیک افضل است؟ حضرت فرمود: آنکه به‌طور طبیعی، صفت خوب با سرشتش آمیخته نمی‌تواند غیر از این باشد اما کسی که با نیت و تلاش، خود را به این صفات حسنه متخلق می‌کند باید در راه طاعت الهی صبوری کند.»
داشتن چنین روحیه لطیفی، ظرفیت بالایی می‌طلبد هر چند تحصیل این حالت بسیار سخت و دشوار به نظر می‌رسد، اما با تمرین و ممارست و صبوری به تدریج دست‌یافتنی است. صفت حمیده نرم‌خویی در مدیریت نقش کلیدی دارد و سبب رشد و تعالی زندگی فردی و اجتماعی انسان می‌شود و عکس آن تندخویی آسیب‌های جدی به موقعیت فرد و اجتماع می‌رساند، زبان برخی افراد متأسفانه چنان تلخ و تند است که قلب دیگران را زخمی می‌کند، آنها کسانی هستند که همواره عیب و نقص و خطای افراد را بیان می‌کنند و از بیان محاسن دریغ می‌کنند.
امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید: «زبانت را عادت بده که کلامت همیشه با نرمی همراه باشد.»؛ خداوند متعال زمانی که خواست حضرت موسی و هارون(ع) را نزد فرعون اعزام کند به آنها فرمود: «اذْهَبَا إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى؛ به‌سوى فرعون برويد كه او به سركشى برخاسته، فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى؛ و با او سخنى نرم گوييد شايد كه پند پذيرد يا بترسد.»(آیات ۴۳ و ۴۴ سوره طه)؛ شما نزد فرعون بروید که او طغیان و سرکشی کرده و با او به نرمی سخن گویید شاید متذکر شود و از عذاب الهی بترسد.
انسان‌ها در جامعه اسلامی مورد احترام هستند؛ امیرالمؤمنین علی(ع) در برخورد با مردم مهربان بودند، امام(ع) در یکی از سفرهای خود در بین راه با یکی از اهل کتاب(غیر مسلمان) همسفر می‌شوند پس از اینکه احوال آن شخص را سؤال می‌کند مسیرهای خود را به یکدیگر می‌گویند به دو راهی که رسیدند آن شخص متوجه شد که امام او را همراهی می‌کند آن شخص علت را جویا می‌شود. امام در جواب می‌فرماید: بنا به توصیه پیامبر اسلام(ص) برای احترام به همسفر می‌خواهم چند قدمی شما را بدرقه کنم و آن شخص تحت‌تأثیر چنین رفتاری مسلمان می‌شود.
آری، اخلاق نیک نصف ایمان است و با چنین رفتارهای زیبایی است که انسان می‌تواند جلوه‌هایی از پیوندها را بیافریند و متأسفانه اخلاق تند و زشت می‌تواند اسباب تخریب پیوندها شود. پس بیاییم با همدیگر بیشتر مهربان باشیم و همدیگر را مورد عفو قرار دهیم تا خدا ما را مورد عفو و مغفرت خود قرار دهد. بیاییم گذشتگان، پدرها و مادرها و ذوی‌الحقوق به‌ویژه شهدا را که با ایثار و فداکاری در راه دین و وطن جانفشانی کردند فراموش نکنیم تا آیندگان هم ما را فراموش نکنند.
اللهم عجّل لولیک الفرج
اللهم وفقنی لصالح الاعمال
خدایا توفیق عمل صالح به ما عطا فرما
ثبت دیدگاه