مراسم نکوداشت نیم‌قرن خدمات علمی، ادبی و تقریبی محمدعلی آذرشب؛ محقق، مترجم و ادیب صبح امروز ۲۰ آذر در دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی و با حضور شخصیت‌های علمی و سیاسی برگزار شد.
در این نشست سیدمحمد حسینی، معاون امور مجلس رئیس‌جمهور سخنرانی کرد و گفت: بنده سابقه شاگردی ایشان را دارم. کلاس‌های استاد آذرشب زنده بود. اینطور نیست که ایشان فقط متفکر و پژوهشگر باشد بلکه می‌توانست در شاگردان انگیزه ایجاد کند. خاطرات شیرینی از ایشان داریم و هنوز هم استاد بنده هستند. در برنامه‌های متعددی که در کشورهای اسلامی داشتیم از نقطه نظرات ایشان بهره می‌گرفتیم. این باور استاد آذرشب است که کسی می‌تواند دیگران را اصلاح کند که خودش اصلاح شده باشد. اگر کسی اهل صفا و صمیمیت باشد بیانش دلنشین خواهد بود.
وی افزود: از جهت قلم و آثار بالغ بر ۶۰ کتاب تالیف و ترجمه کردند. عموما افرادی که وارد کار اجرایی می‌شوند توفیق کمتری دارند ولی ایشان به کارهای علمی خودش هم پرداخت و آثار ارزشمندی ترجمه و به جهان اسلام عرضه کرد. ایشان گاهی که ترجمه همزمان می‌کردند سخنان سخنران را تکمیل و از خود سخنران بهتر صحبت می‌کردند. این در حالی است که مترجم همزمان معمولا ناقص ترجمه می‌کند. گاهی اوقات مترجم فقط زبان بلد است ولی وقتی یک انسان عالم این کار را کند از غنای بالایی برخوردار است.
وی افزود: در مورد تواضع و فروتنی ایشان باید عرض کنم هیچ‌وقت از سوابق و زندگی خودشان صحبت نمی‌کنند و در مورد توانایی خود کمتر سخن می‌گویند. اگر دانشجویی نکته‌ای داشت سر کلاس مورد تشویق قرار می‌گرفت و ایشان همواره تلاش داشت بین دانشجویان در فراگیری مطالب رقابت شکل بگیرد. در سفرهای حج به عنوان یک مبلغ صحبت می‌کردند و می‌توانستند طرف مقابل را متقاعد و مجذوب کنند. در دوران وزارت ارشاد و هفته‌‌های فرهنگی که داشتیم خیلی از نگاه عمیق ایشان استفاده می‌کردیم. خودشان رایزن فرهنگی بودند. در دوران رایزنی ایشان در سوریه یک همایشی بود که ایشان سنگ تمام گذاشتند و من تردید ندارم باید دوره رایزنی ایشان به عنوان یک دوره طلایی و به یادماندنی ثبت و ضبط شود. اساسا چنین شخصیت‌هایی رایزن تراز انقلاب اسلامی هستند.
دشمنان تقریب بیش از دوستان آن است
در ادامه این برنامه مولوی محمد اسحاق مدنی؛ استاد دانشگاه مذاهب اسلامی اظهار کرد: آنچه درباره دکتر آذرشب فرمودند نسبت به خدمت ایشان ناچیز است. بنده توفیق داشتم در سفرهای خارج کشور برای شرکت در سمینارها خدمت ایشان بودم. کارهای ارزشمندی چه داخل و چه خارج انجام دادند که نمی‌شود برای آنها ارزشی تعیین کرد. در کشورهای جهان اسلام تا جایی که سراغ دارم تا کسی خوب عربی صحبت نکند او را به عنوان عالم دین نمی‌شناسند. جناب آذرشب نه تنها برای ایران مایه افتخار بودند بلکه سرمایه بزرگی برای اسلام هستند. کار تقریبی جوهر خاصی می‌خواهد. باید کسی باشد که از خودش گذشته باشد و فقط به امت اسلام فکر کند. چنین افرادی خیلی ارزشمند هستند. گرچه چنین شخصیت‌هایی شاگردان زیادی دارند، دوستان زیادی دارند ولی دشمنان اینها بیش از دوستان آنها هستند. اندیشه تقریب در کل دنیا دشمن دارد و نان استبداد جهانی در این است که میان امت اسلام تفرقه ایجاد کند.
وی افزود: وضعیت امروز فلسطین نتیجه تفرقه امت اسلامی است. غیر از رهبر جمهوری اسلامی، رهبر کشور دیگری حملات اسرائیل را صریحا محکوم نکرده است. این تفرقه موجب شده مسلمانان ذلیل‌ترین قوم شدند و حقوق بشر نسبت به امت اسلام رعایت نمی‌شود. از این جهت شخصیت‌هایی مثل ایشان بسیار ارزشمند هستند.
مدنی تاکید کرد: وحدت چیزی است که اگر انسان به سمت آن برود دشمن پیدا می‌کند و کسانی که برای وحدت ارزش قائل هستند خیلی کمتر از مخالفان آن هستند لذا کاری که ایشان کردند بسیار ارزشمند است. اساس کشور ما بر اساس وحدت است و ایران بهای زیادی برای وحدت پرداخته است و خود کشور به جهت تبلیغ وحدت مورد دشمنی بسیار قرار گرفته است. امیدواریم وحدت به نقطه‌ای برسد که بزرگان ما رسیده بودند و اینگونه اسلام را حفظ کردند.
ضرورت وحدت حوزه تمدنی جهان اسلام
در پایان این مراسم محمدعلی آذرشب صحبت کرد و گفت: یکی از مشکلات مهم جامعه اسلامی تفرقه قومی و مذهبی است و این سوال همواره برای من مطرح بود که چگونه می‌توانم با این تفرقه مقابله کنم. یکی از مسائلی که روی آن کار کردم وحدت حوزه تمدنی جهان اسلام است. اگر روی این موضوع کار کنیم اختلافات کمتر خواهد شد. هانتینگتون در کتاب «برخورد تمدن‌ها» و فوکو یاما در «پایان تاریخ» تاکید می‌کنند جهان اسلام حوزه تمدنی واحدی را شکل می‌دهد و این تهدیدی برای تمدن غرب است. آنها پی‌بردند که مسلمانان می‌توانند یک حوزه تمدنی واحدی شکل دهند که اگر احیا شود خیلی مهم است.
وی تصریح کرد: من فکر می‌کنم ارتباط تنگاتنگی بین تقریب و تمدن نوین اسلامی وجود دارد. من به وزارت علوم پیشنهاد کردم که باید یک مرکز پژوهشی به نام وحدت جهان اسلام با دو رشته تمدن و تقریب ایجاد شود. تا بیداری اسلامی رخ ندهد امکان ندارد تقریب داشته باشیم. یک مسئله دیگر که می‌خواستم عرض کنم این است که ما سفری به مصر داشتیم و نزد شیخ محمد غزالی رفتیم که بزرگترین عالم مصر است. ایشان خیلی از ما استقبال کرد. بعد گفت شما می‌خواهید مصری‌ها را شیعه کنید من گفتم اینطور نیست. بعد پرسید قبول دارید من از بزرگترین علمای اهل سنت هستم؟ ما تایید کردیم. بعد اشعار تائیه دعبل را خواند و به گریه افتاد تا به این بیت رسید که «وآل زیاد فی الحریر مصونة وآل رسول الله منهتکات» و از گریه منفجر شد و یک هفته بعد به رحمت خدا رفت.
وی افزود: مسئله بعد نقش زبان فارسی و عربی در ایجاد وحدت اسلامی است. مثال‌های متعددی در این رابطه در ذهنم هست. آل بویه روی ادبیات عرب تاکید داشتند لذا از متنبی دعوت کردند به ایران بیاید و اشعاری گفت که موجب شد پیوند عظیمی بین جهان عرب و ایران ایجاد شود. ادبیات عامل بزرگی در ایجاد همبستگی است لذا تقاضا دارم دانشگاه به این دو یعنی تمدن و تقریب توجه کند که عامل مهمی برای ایجاد وحدت و همدلی در جهان اسلام است.
ثبت دیدگاه