شور و شعور حسینی آمیخته به عاشوراست. نمی‌توان عاشورایی بود و این دو ویژگی را توأمان با هم نداشت. در برنامه‌های صدا و سیما سال‌هاست برنامه‌های متعددی با محوریت عاشورا ساخته می‌شود که در بسیاری از آنها این دو ویژگی وجود دارد اما هستند برخی تولیدات که به واسطه کلیشه در دام سطحی‌نگری گرفتار آمده‌اند.
پیرامون این موضوع با بهروز رضوی، گوینده و برنامه‌ساز رادیو گفت‌و‌گویی انجام داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد.
در رادیو و تلویزیون برنامه‌های متفاوتی در ایام محرم روی آنتن می‌رود که در هر یک از آنها به قیام حسینی پرداخته می‌شود. آیا در برنامه‌هایی که روی آنتن می‌رود شور و شعور را می‌توان به شکل مطلوبی در تولیدات مشاهده کرد؟
در برنامه‌هایی که محوریت آن عاشورا است به خودی‌خود شور و شعور با هم عجین شده است چون در بحث عاشقی حسین(ع) این دو ویژگی به هم گره خورده است. عاشقان اباعبدالله(ع) شور و شعور را به صورت دو بازو همیشه با خود به همراه دارند؛ برای همین باید بسیار کج‌سلیقه بود تا نتوانست در برنامه‌های تولیدی صداوسیما به این مهم دست نیافت. اگر شور یا شعور را در برنامه‌های عاشورایی از یکدیگر جدا کنیم مطمئن باشید بحث ابتر خواهد ماند، هر چند که پیشتر هم گفتم وقتی در مسیر عشق‌ورزی به ابا عبدالله(ع) قدم برمی‌دارید، ناخودآگاه هر دو خصیصه را خواهید داشت.
شما برنامه‌های مختلفی را با محوریت عاشورا در رادیو روی آنتن برده‌اید که در آنها به اشکال مختلف به بحث عاشورا نظر شده است. پیرامون چرایی و چگونگی رسیدن به نقطه مطلوب در این رابطه توضیح دهید.
در برنامه‌هایی که من در آنها حضور دارم، انتخاب با خودم است. من در این عرصه (عاشورا) هر آنچه انجام می‌دهم از روی اعتقاد و باور قلبی است که اخلاص هم با آن همراه شده؛ برای همین تلاش کرده‌ام در آثارم حتماً بحث شور و شعور را همزمان با هم داشته باشم. این امر را حمل بر خودستایی نگذارید بلکه چون درباره برنامه‌هایم سؤال کردید جوابی که به آن باور داشتم را بیان کردم.
هر شیعه ایرانی از کودکی با عشق به امام حسین(ع) بزرگ می‌شود. همه ما از کودکی در هیئت‌های عزاداری حضور داشته‌ایم. برای همین می‌توان گفت شور حسینی در وجود همه ما نهادینه شده است اما در ادامه چگونه شعور را حاصل کنیم.
یکی از مسیرهایی که می‌تواند ما را به بینش و شعور صحیحی از عاشورا برساند، مطالعه پیرامون عاشوراست. این امر نیز می‌تواند هم درباره اتفاقات صدر اسلام باشد هم کتبی که در آنها به بحث فلسفه عاشورا پرداخته شده است.
بیشتر بخوانید:
حماقت دشمنان در توهین به قرآن به همبستگی ملی انجامید
وقتی درباره ترویج سیره اباعبدالله(ع) سخن می‌گوییم، آیا منظورمان آنچه در ۱۰ روز اول ماه محرم رخ داده، است یا اینکه پرداختن به دیگر بخش‌های زندگی امام حسین(ع) هم می‌تواند قدمی در جهت اشاعه مفاهیم عاشورایی باشد؟
امام حسین(ع) ۵۷ سال زندگی پربرکت داشتند که هر بخش آن درس زندگی است، حتی نظر به کودکی ایشان هم انتظار می‌رود درس‌های بسیار خوبی به همراه داشته باشد به شرطی که با نگاه عمیق به بخش‌های مختلف زندگی اباعبدالله(ع) نظر شود. برای همین لازم است در برنامه‌های تولیدی سیما به همه زندگی امام حسین(ع) نظر شود؛ البته نحوه شهادت امام به‌اندازه‌ای مظلومانه و دردآور است که ناخودآگاه بخشی از توجهات به آن معطوف می‌شود اما این امر نباید بهانه‌ای برای فراموشی دیگر بخش‌های زندگی ایشان باشد.
اتفاقاتی در زمان حال رخ می‌دهد که از آن می‌توان به‌عنوان اتفاقات عاشورایی نام برد. برای مثال عدالت‌خواهی و مبارزه با ظلم. آیا چنین برداشت‌هایی از عاشورا در تولیدات نمایشی صحیح است؟
بله چنین امری را ما در ادبیات عاشورایی به‌وفور شاهد هستیم. اصولاً امام حسین(ع) آماده است تا درس آزادگی و عدالت‌طلبی را به ما دهد؛ بنابراین اگر بتوان احقاق حقی انجام داد آن اقدام در جهت آرمان‌های عاشوراست. بگذارید از هشت سال دفاع مقدس مثال بزنم. در هشت سال جنگ تحمیلی رزمندگان اسلام با استعانت از یاد و نام امام حسین(ع) توانستند دشمن را به زانو درآورند.
به ادبیات اشاره کردید. در این حوزه کارهای بسیار خوبی داریم. پیرامون گرایشات عاشورایی در ادبیات توضیح دهید.
در تاریخ ادبیات این سرزمین به وفور توجهات عاشورایی وجود دارد. این ویژگی در اشعار بزرگانی چون مولانا به خوبی قابل لمس است، اما در میان نویسندگان معاصر من جلال آل احمد را در پرداختن به آموزه‌های عاشورایی بسیار دقیق و صاحب‌نظر می‌دانم. این مسئله نیز تنها در یک کار وی وجود ندارد بلکه در مجموعه آثار وی می‌توان چنین رویکردی را مشاهده کرد.
وقتی قرار است درباره نهضت عاشورا حرف زده شود، بیشتر تمرکز روی شخصیت‌های اصلی است. این اتفاق تا حدی طبیعی است اما می‌شود به دیگر شهدا یا شخصیت‌های عاشورا هم نگاه داشت. چرا در این رابطه کم کار هستیم؟
در برنامه‌های تولیدی رادیو، معمولاً تمامی شخصیت‌های عاشورا مدنظر قرار گرفته‌اند حتی افرادی که بعد از عاشورا در این مسیر قدم برداشتند. برای مثال قیام توابین یا مختار ثقفی از جمله این موارد هستند. در همین رابطه سریال «مختارنامه» اتفاق بسیار خوبی بود که بخشی از فلسفه عاشورا در آن مورد توجه قرار گرفت. یکی از شخصیت‌هایی که در کنار امام حسین(ع) جنگید و به شهادت رسید، هانی بن عروه است. وی امام خود را تنها نگذاشت. پیرامون وی در رادیو کارهای بسیاری تولید شد و در تلویزیون هم می‌توان بیشتر به ایشان یا دیگر صحابی توجه کرد.
ثبت دیدگاه