سبک زندگی، شیوه زندگی افراد در جنبه‌های فردی و جمعی است و تفریحات سالم می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت روانی و اجتماعی اعضای خانواده داشته باشد. شادی و نشاط اجتماعی و حضور آن در یک جامعه، از منظر علوم و افراد متخصص حوزه‌های مختلف، از نشانه‌های یک جامعه سالم است. وقتی در یک جامعه نشاط اجتماعی نباشد، آن جامعه دچار بروز عواملی مانند افسردگی و انحرافات مختلف فردی و جمعی، فرهنگی و … می‌شود.
عدم وجود نشاط اجتماعی در میان جوانان، افسردگی و سرخوردگی را به همراه دارد. برای شاد بودن باید مؤلفه امید به زندگی را افزایش داد، چون امید به زندگی و شاد بودن باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، خودکشی و … می‌شود پس برای افزایش امید به زندگی باید در دوران نوجوانی و جوانی و دغدغه‌های این نسل بها دهیم.
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایکنا، به موضوع نشاط اجتماعی و عوامل مؤثر در افزایش شادی در جامعه اشاره و اظهار کرد: جامعه‌ای که در آن شادی نباشد، هیچ چیزی ندارد یعنی شادی پایه اثرات عمیق اجتماعی از لحاظ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، روحی و روانی، دلگرمی به آینده، جلوگیری از فرار مغزها، پیوندهای خانوادگی و اجتماع و ۱۰مورد دیگر است. در این زمینه یکی از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار در ایجاد نشاط اجتماعی عامل اقتصادی است، البته امروز افرادی در جامعه هستند که با وجود اینکه از لحاظ اقتصادی در جایگاه خوبی قرار دارند، اما آن‌ها نیز شادی و نشاط را احساس نمی‌کنند.
قرائی‌مقدم بیان کرد: دلیل این امر این است که به قول یکی از جامعه‌شناسان غربی آب و هوای اجتماعی شادی ندارد وگرنه ممکن است اقتصاد خوب باشد، اما شادی در جامعه وجود نداشته باشد. امروز ما بنا به تفکرات مکتب اصالت وجود، در جامعه غم دیگران را احساس می‌کنیم، بدون اینکه خود شاد باشیم، البته عامل اقتصادی مهم است و دارا بودن شغل، ازدواج آسان، فرزندان موفق و … از جمله عوامل ایجادکننده شادی هستند، اما این عوامل برای ایجاد نشاط دائمی در جامعه کافی نیستند.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: امروز رسانه ملی نقش بسیار مؤثری در ایجاد شادی در جامعه است، اما متأسفانه در جامعه ما شادی و نشاط وجود ندارد. این مسئله حتی در پوشش مردم نیز مشهود است. رنگ مشکی رنگ ناامیدی و مرگ و دلمردگی است، امروز حتی بسیاری از مردم از این رنگ در پوشش خود استفاده می‌کنند. رنگ خاکستری نیز به همین صورت است. رنگ‌های آبی، قرمز و سفید رنگ‌های شادی‌بخش هستند و هر چقدر میزان استفاده از این رنگ‌ها در جامعه بالاتر باشد، نشاط اجتماعی نیز بیشتر خواهد بود.
وی افزود: لذا ممکن است برخی نیز از اقتصاد خوبی برخوردار باشند، اما نشاط کافی نداشته باشند. ازدیاد فقر، ناامیدی، بیکاری فراوان و … همگی از عوامل مؤثر در کاهش نشاط اجتماعی هستند. برنامه‌های رسانه ملی در میزان بالا بردن نشاط اجتماعی بسیار مؤثر است و رسانه می‌تواند در این زمینه نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای ایجاد کند. امروز آب و هوای اجتماعی در کشور غم‌آلود است که نتیجه آن ناامیدی جوانان و ایجاد یأس در جامعه است که همین مسئله پیش‌زمینه پدیده‌هایی مانند فرار مغزها و … خواهد بود.
تأثیر اقتصاد در ایجاد نشاط اجتماعی
قرائی‌مقدم گفت: امروز متأسفانه شادی و نشاط در جامعه آنطور که باید و شاید احساس نمی‌شود. برنامه‌های رادیو و تلویزیون نیز آن‌گونه که باید نیست تا بتواند منجر به ایجاد شادی و نشاط اجتماعی شود. لذا همه چیز به اقتصاد مربوط نیست و مقوله اقتصاد برای ایجاد نشاط اجتماعی کافی نیست. یکی از اساتید دانشگاه هاروارد تئوری به عنوان میدان زندگی و فضای حیاتی دارد که طبق آن شرایط اجتماعی که نشاط جامعه نیز یک از این شرایط است، به موقعیت آنی و لحظه‌ای که در آن به سر میبریم، مربوط می‌شود. متأسفانه در جامعه ما نیروهای برانگیزنده ناراحتی و کاهش‌دهنده نشاط اجتماعی بر نیروهای بازدارنده این مسئله همچون اقتصاد خوب، فیلم‌ها و سریال‌های تأثیرگذار در مقوله افزایش شادی و نشاط اجتماعی برتری دارد.
وی اظهار کرد: در کشوری مانند هندوستان بسیاری از افراد در فقر مطلق به سر می‌برند، یعنی برخی در کنار خیابان‌ها به دنیا آمده، رشد می‌کنند و همانجا نیز از دنیا می‌روند، اما مردم شادی هستند؛ چون رسانه‌های آن‌ها شادی را به صورت فراوان به جامعه القا می‌کند و همگی از فقر دیگران در جامعه آگاه بوده و می‌دانند که اگر اختلاف طبقاتی در جامعه وجود دارد، امری طبیعی است و در حد بسیار بالا وجود ندارد. در جامعه ما نیز رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی باید نقش خود در رابطه با ایجاد افزایش نشاط اجتماعی را به خوبی ایفا کند.
این جامعه‌شناس ادامه داد: یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در نشاط اجتماعی بهداشت روانی است. زمانی انسان به بهداشت روانی خود می‌پردازد که شاد باشد و چنانچه شادی وجود نداشته باشد، بهداشت روانی نیز نخواهد بود. برخی این‌گونه عنوان می‌کنند که مقوله شادی غریزی است که این حرف درست نیست؛ چراکه روح و روان مردم، زاده جامعه است. انسان‌ها با غم متولد نشدهاند و شادی امری است که باید زمینه آن در جامعه فراهم باشد تا مردم بدان دست پیدا کنند.
شادی و نشاط؛ پدیده‌ای تام
وی تصریح کرد: طبق تحقیقاتی که بر روی دو قبیله در یکی از کشورهای آسیایی انجام شد، مشخص شد که در یکی از این قبایل به دلیل باورها و قوانین صحیح و درستی که وجود دارد، مادران بدون هیچ دغدغه‌ای فرزندان خود را با شادی و نشاط بزرگ می‌کنند و اصلاً معنای غم در این قبیله وجود ندارد، اما در قبیله مجاور، به دلیل وجود باورهای نادرست و ناسالم، مردم این قبیله از همان کودکی در ناراحتی و عصبانیت و غم رشد می‌کنند. امروز قبیله بالی در اندونزی اصلا معنای عصبانیت و ناراحتی را نمی‌دانند.
قرائی‌مقدم در پایان سخنان خود اظهار کرد: لذا شادی و نشاط یک پدیده تام است یعنی به قول یکی از جامعه‌شناسان فرانسوی، مجموعه‌ای از عوامل باید در کنار یکدیگر قرار گیرند تا در یک جامعه نشاط اجتماعی ایجاد شده و افزایش پیدا کند. امروز متأسفانه برخی از برنامه‌های رسانه غم‌انگیز است و این برنامه‌ها تأثیر زیادی در کاهش نشاط اجتماعی در جامعه خواهد داشت. البته باید اشاره کرد که فرهنگ ما در طول تاریخ با غم عجین بوده، چراکه در تمام طول تاریخ سلسله‌های مختلف و سلطه‌گران اجازه ندادند تا مردم این سرزمین به راحتی و در شادی زندگی کنند. امروز تمامی نهادهای دولتی و حکومتی همگی امروز وظیفه دارند تا در راستای ایجاد فضای شادی و نشاط در جامعه تلاش کنند.
ثبت دیدگاه