حجت‌الاسلام عیسی عیسی‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشست علمی برخط «خانواده کارآمد در اندیشه‌های مقام معظم رهبری» که روز گذشته، ۱۴ بهمن‌ماه به همت پژوهشکده الهیات و خانواده وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه خانواده از آغاز تاریخ تاکنون مهم‌ترین نهاد اجتماعی در زندگی انسان‌ها بوده است که توجه، هدایت و حمایت از آن باعث سعادت انسان‌ها می‌شود، اظهار کرد: اسلام به‌مثابه شریعت انسان‌ساز، بیشترین توجه را به تکریم خانواده دارد و سعادت جامعه بشری را مشروط به کارآمدی این بنای اجتماعی می‌داند.
وی هدف از تشکیل خانواده را تأمین نیازهای روحی، عاطفی و معنوی از جمله دستیابی به سکون و آرامش دانست و افزود: حفظ و حراست از نهاد خانواده نیازمند توجه ویژه به عوامل کارآمدی آن و پیاده کردن قوانین اسلام در خانواده است. در ایام پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از ثمرات مهم خانواده‌های کارآمد را شاهدیم که محقق شده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: مجاهدان و مبارزانی که در طول قرن‌ها مجاهدت کردند و با طاغوتیان درافتادند یا شخصیت‌هایی چون امام و شهدا که توانستند پیروزی انقلاب اسلامی را رقم بزنند، برآمده از کارآمدی خانواده‌هایی بودند که این شخصیت‌ها را به دنیای اسلام تحویل دادند. همچنین اگر می‌خواهیم ارزش و جایگاه یک خانواده کارآمد را ببینیم، باید به این انقلاب باشکوه نگاه کنیم که سرآمد روزگار شده است و با تمام مشکلاتی که وجود دارد، می‌بینیم که ثمره با برکت آن در عالم چه کرده است.
ناکارآمدی خانواده؛ توطئه استکبار
وی با بیان اینکه وقتی دشمن متوجه شد خانواده کارآمد چه نتایجی دارد و چگونه مانع استکبار و مطامع آن می‌شود، این توطئه را در پیش گرفت که خانواده را از کار بیندازد و اضافه کرد: اگر واقعاً به دنبال حفظ ارزش‌های اسلام و انقلاب هستیم، یکی از مهم‌ترین کارها این است که آسیب‌ها را بشناسیم، روی تک تک آنها کار پژوهشی انجام دهیم و در نهایت به‌صورت کاربردی این نتایج را اجرا کنیم.
عیسی‌زاده با طرح این پرسش که چرا به بررسی نظریه مقام معظم رهبری در خصوص کارآمدی خانواده می‌پردازیم، بیان کرد: اشراف ایشان بر تمام زوایای فرهنگی جامعه، آسیب‌ها و نیز عوامل کارآمدی خانواده از یک طرف و اینکه ایشان در مقام مرجع تقلید و اندیشمند اسلامی سال‌ها در حوزه درک مفاهیم قرآن و اهل بیت(ع) تحقیق کرده است، از طرف دیگر سبب شد تا این موضوع را از دیدگاه رهبر معظم انقلاب بررسی کنیم.
وی در بیان اصولی که سبب کارآمدی خانواده از دیدگاه مقام معظم رهبری می‌شود، گفت: اولین اصل، درک جایگاه خانواده است. اینکه هر خانواده یکی از سلول‌های پیکره جامعه محسوب می‌شود که سلامت جامعه به سلامت آن بستگی دارد. همچنین آرامش، یکی از مهم‌ترین اهداف یک انسان است که جز در سایه تشکیل خانواده خوب و کارآمد محقق نمی‌شود. اگر خانواده آرامش داشته باشد، جامعه هم آرامش دارد که در اینجا می‌توان به آیه ۲۱ سوره روم اشاره کرد که می‌فرماید: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و باز یکی از آیات او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار کرد. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای آشکار است.»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با توضیح اصل بعدی بیان کرد: با نابودی بنیان خانواده، هویت فرهنگی جامعه نیز از بین می‌رود، چرا که فرهنگ جامعه متوقف بر تمدن آن است. حال این پرسش را مطرح می‌کنم که فرهنگ و تمدن جامعه از کجا می‌آید؟ مورد بعدی، آگاهی همسر خانواده یعنی مادر و زن از جایگاه خود است. اگر همسر خانواده به نقش اصلی خود واقف باشد و نیز دیگر اعضا به نقش وی آگاهی داشته باشند، بسیار کارآمد خواهند بود.
وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درباره نقش زوجه ادامه داد: ایشان می‌فرماید: «در مسئله زن آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، مسئله خانواده است. نقش زن به‌مثابه عضوى از خانواده، به نظر من از همه نقش‌هایى که می‌تواند ایفا کند، اهمیتش بیشتر است. البته بعضى‌ها این‌طور حرف‌ها را در همان نظر اول با شدت رد می‌کنند و می‌گویند آقا شما می‌خواهید زن را توى خانه اسیر کنید، محبوس کنید، از حضور در صحنه‌هاى زندگى و فعالیت باز بدارید؛ نه، به هیچ‌وجه قصد ما این نیست؛ اسلام هم این را نخواسته است.»
عیسی‌زاده در ادامه فرمایشات مقام معظم رهبری گفت: «اسلام وقتى که می‌گوید: والمؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر، یعنى مؤمنین و مؤمنات در حفظ مجموعه نظام اجتماعى و امر به معروف و نهى از منکر، همه سهیم و شریکند؛ زن را استثنا نکرده. ما هم نمی‌توانیم زن را استثنا کنیم. مسئولیت اداره جامعه اسلامى و پیشرفت آن بر دوش همه است؛ بر دوش زن، بر دوش مرد؛ هر کدام به نحوى برحسب توانایى‌هاى خودشان. بحث بر سر این نیست که زن آیا می‌تواند مسئولیتى در بیرون از منزل داشته باشد یا نه ـ البته که می‌تواند، شکى در این نیست؛ نگاه اسلامى مطلقاً این را نفى نمی‌کند ـ بحث در این است که آیا زن حق دارد بابت همه چیزهاى مطلوب، جالب و شیرینى که در بیرون از محیط خانواده براى او ممکن است تصور شود، نقش خود را در خانواده از بین ببرد؟ نقش مادرى و همسرى را؟ حق دارد یا نه؟ ما روى این نقش تکیه می‌کنیم.»
نقش اصلی زن در نگاه مقام معظم رهبری
وی در نگاهی دقیق‌تر به سخنان رهبر معظم انقلاب درباره نقش اصلی زن توضیح داد: همسر خانواده چه نقش‌هایی را می‌تواند داشته باشد که این‌قدر مورد تأکید قرآن، اهل بیت(ع) و مقام معظم رهبری قرار گرفته است؟ در تبیین نقش‌های مادر یک خانواده، نکات مهمی از سوی ایشان مطرح می‌شود که یکی از آنها تربیت معنوی فرزندان است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با نقل خاطره‌ای از رهبر انقلاب افزود: ایشان تعریف کرده‌اند: «یادم است هنوز بالغ نبودم که اعمال روز عرفه را بجا آوردم… آن وقت من یادم است که با مادرم ـ چون مادرم هم خیلی اهل دعا و توجه و اعمال مستحبی بود ـ می‌رفتیم یک گوشه حیاط که سایه بود ـ منزل ما حیاط کوچکی داشت ـ آنجا فرش پهن می‌کردیم ـ چون مستحب است که زیر آسمان باشد ـ هوا گرم بود؛ آن سال‌هایی که الان در ذهنم مانده، یا تابستان بود، یا شاید پاییز بود، روزها نسبتاً بلند بود. در آن سایه می‌نشستیم و ساعت‌های متمادی، اعمال روز عرفه را انجام می‌دادیم…» که این خاطره به نقش مادر در معنویت فرزندان اشاره دارد.
وی سپس به بحث ادامه نسل بشر از طریق زن در خانواده پرداخت و بیان کرد: وقتی به قرآن مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم که خداوند وجود فرزند را زینت زندگی، یاری‌رسان پدر و مادر، مایه امتحان و… معرفی می‌کند. داشتن فرزند صالح، همواره دعای پیامبران یا مایه روشنی چشم برخی از بزرگان بوده است. پیامبر(ص) در حدیثی می‌فرماید: «فرزند صالح گلی از گل‌های بهشت است.» همچنین آن حضرت فرمود: «فرزند جگرگوشه پدر است. اگر پیش از پدر بمیرد، او را شفاعت می‌کند و اگر پس از وی بمیرد، برایش استغفار می‌کند و خدا به موجب استغفار او پدر را می‌آمرزد.» اگر مادر بداند که تنها شخص در عالم هستی است که می‌تواند فرزندان صالح تربیت کند، آیا این نقش را کنار می‌گذارد؟
عیسی‌زاده با بیان این مطلب که آسیب‌شناسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بسیاری از زنان جامعه نقش‌های اجتماعی را اولویت زندگی خود قرار داده‌اند، افزود: رهبر انقلاب در این خصوص می‌فرماید: «فرزندآوری یکی از مهم‌ترین مجاهدت‌های زنان است. چون فرزندآوری در حقیقت هنر زن است؛ اوست كه زحماتش را تحمل می‌كند، اوست كه رنج‌هایش را می‌برد، اوست كه خدای متعال ابزار پرورش فرزند را به او داده است. خدای متعال ابزار پرورش فرزند را به مردها نداده، در اختیار بانوان قرار داده؛ صبرش را به آنها داده، عاطفه‌اش را به آنها داده، احساساتش را به آنها داده، اندام‌های جسمانی‌اش را به آنها داده؛ در واقع این هنر زن‌هاست. اگر چنانچه ما این‌ها را در جامعه به دست فراموشی نسپریم، آن وقت پیشرفت خواهیم كرد.»
وی راجع به نقش زن در انتقال فرهنگ، معرفت و تمدن اظهار کرد: مقام معظم رهبری می‌فرماید: «اگر زنان ما از لحاظ رتبه معرفتی و بینش و معلومات، سطح خود را ارتقا دهند، این نقش با هیچ نقش دیگری، با هیچ مؤثر دیگری از مؤثرات فرهنگی و اخلاقی تا آخر قابل مقایسه نیست… مادر است که فرهنگ و معرفت و تمدن و ویژگی‌های اخلاقی یک قوم و جامعه را با جسم خود، با روح خود، با خلق خود و با رفتار خود، دانسته و ندانسته به فرزند منتقل می‌کند.» آن فرزندی که بهشتی می‌شود، پایه بهشتی شدنش از کجاست؟ جز از مادر؟ تمدن جهان اسلام به پیشرفت معنوی آن بستگی دارد. تحقق تمدن اسلامی از نظر مقام معظم رهبری، وابسته به سبک زندگی است. این سبک‌ها و سنت‌های زندگی اسلامی را آیا غیر از پدر و مادر منتقل می‌کند؟ این تمدن به دست نمی‌آید، مگر اینکه مادران به ایفای نقش مادری خود بپردازند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: طبق فرمایش رهبر انقلاب که می‌فرماید: «اگر زن‌ها با قرآن مأنوس باشند، بسیاری از مشکلات جامعه حل خواهد شد.» اگر مسئولان واقعاً به دنبال رفع مشکل هستند، باید این امر را محقق و سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها را به این سمت و سو متمایل کنند که کلید حل مشکلات جامعه، تمرکز بر این موضوع خواهد بود.
ثبت دیدگاه