پرسش از مهمترین خبر عالم

۳۶۵ روز در صحبت قرآن، نوشته استاد حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای، کتاب چهارم از مجموعه کتاب‌های جوانان و فرهنگ جهانی است. این مجموعه با هدف شناساندن فرهنگ و ادبیات به جوانان اولین بار سال ۱۳۹۰ به همت نشر سخن تدوین منتشر شده است.

کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن» ۳۶۵ قطعه کوتاه و بلند از قرآن برای آشنایی جوانان با تعلیمات فراگیر قرآن انتخاب شده و کوشش شده است که این گنجینه تصویری از ابعاد گوناگون کلام آسمانی برای مخاطب ترسیم کند.

این کتاب، تفسیر در معنی اصطلاحی کلمه مانند تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان و امثال آن نیست، بلکه بیشتر انعکاسی از کتاب وحی در ادب عرفانی فارسی و اسلامی است و نگاهی دارد به قرآن از دیدگاه ادبی، زیباشناسی و اخلاقی، اجتماعی و عرفانی.

به منظور بهره‌مندی مخاطبان خود از این گنجینه قرآنی و ادبی اقدام به انتشار قطعه‌‎هایی از کتاب «در صحبت قرآن» کرده است. دویست و سیزدهمین قسمت از تحفه این کتاب با عنوان «پرسش از مهمترین خبر عالم» تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۱﴾
عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿۲﴾
الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿۳﴾(نبا) 

مردم از چه خبر مهمّی پرسش و گفتگو می‌کنند(۱) از آن خبر عظیم(قیامت)(۲) که در آن با هم اختلاف نظر دارند(۳).
هیچ خبری در عالم بزرگ‌تر و مهمتر از این نیست که ما آدمیان روزی در نشئه دیگری از هستی ظاهر خواهیم شد و ادامه حیات خواهیم داد و حیات ما یک حقیقت ابدی و لایزال است. علت آنکه رسولان الهی را پیامبر گفته‌اند همین است که این خبر مهم را ایشان در میان خلق آورده‌اند و اگر این بشارت در جهان نمی‌بود به هیچ خبر و بشارت دیگر کسی شادمان نمی‌گردید مگر از روی غفلت و مستی و بی‌خبری.
خبری‌ست نورسیده تو مگر خبر نداری؟
جگر حسود خون شد تو مگر جگر نداری؟
قمری‌ست رو نموده پر نور برگشوده
دل و چشم وام بستان ز کسی، اگر نداری (دیوان شمس)

آن پیک نامور که رسید از دیار دوست
آورد حرز جان ز خط مُشکبار دوست
خوش می‌دهد نشان جمال و جلال یار
خوش می‌کند حکایت عزّ و وقار دوست (حافظ)

پیک نامور مقصود پیامبر اکرم یا هر پیام‌آور دیگری است که از عالم غیب خبری بزرگ آورده است و آن خبر حرز جان و خط امان آدمیان از مرگ است و خبر دیگر آن پیام‌آور این است که در پس پرده عالم دوست یگانه‌ای است که پروردگار عالمیان است و او را عزّت و مقامی عظیم و آستانی بلند است که از یک سو جلال و جبروت و دورباش پادشاهی دارد و از یک سو جمال و لطف و زیبایی که مایه نزدیکی و آشنایی است و این پیام آور چقدر به زیبایی و فصاحت، حکایت عزّت و وقار آن دوست یگانه را در کتابش(قرآن) آورده است.

مطرب مهتاب‌رو آنچه شنیدی بگو
ما همگی محرمیم آنچه که دیدی بگو
ای شه و سلطان ما ای طربستان ما
در حرم جان ما بر چه رسیدی بگو (دیوان شمس)

غریبان گفته‌اند: ادبیات خبری است که هیچ گاه کهنه نمی‌شود و آن خبر همین خبر مستی‌بخش جاودانگی و وجود طراح و نقاش مقتدر در جهان هستی است.

خبرگزاری انبیا و قدیسان و شاعران و فیلسوفان و موسیقی‌دانان و متفکران بزرگ جهان همه همین خبر را پخش کرده‌اند، درباره موزارت گفته‌اند: هیچ کس بیش از موزارت دل آدمی را به رویاهایی از جهان غیب گرم نمی‌کند. هندل در سمفونی مسیحا و مالر در سمفونی رستاخیز دلها را از این خبر آکنده می‌کنند. حکمت افلاطون بر محور مجازی بودن این عالم و اصیل بودن عالم مثال و عالم ثابتات و جاودانه دور می‌زند. گرما و جاذبه والت ویتمان نیز از همین خبر است که مردمان در آن با هم به اختلاف و بحث و جدال برخاسته‌اند و خانم امیلی دیکنسن را می‌توان شاعر جاودانگی نامید و خانم کتلین رین آخرین شاعره بزرگ غربی است که این چراغ را در طوفان جهل و بی‌خبری ماده گرایان روشن نگه داشته‌اند.

در فرهنگ معاصر غرب ضمن صدها اثر دیگر، مطالعه کتابی چونUnderlying Order یعنی نظام زیربنایی، و کتاب Defence of the main springs یعنی دفاع از سرچشمه‌ها می‌توانند شور این اخبار آسمانی را در دلها برانگیزند و در ادب پارسی بیش از همه سنایی و نظامی و عطار و مولانا و سعدی و حافظ مفسران سوره «خبر»ند؛ خبری که می‌تواند آدمیان را به وجد و نشاط آورد و از غُصه‌های موهوم بی‌خبر کند.