سبك زندگي از جمله تعابيري است كه طي اندك سال هاي اخير وارد ادبيات فرهنگي كشور شده است. اما براستي سبك زندگي چيست و برخاسته از چه خاستگاه فكري است؟ برای پاسخ به این سوالات، گفتگوی دکتر محمدمهدی مظاهری، استاد دانشگاه، با خبرگزاری ایرنا را در پی می خوانید.
***
اصطلاح سبك زندگي از دو واژه لايف و استايل تشكيل شده است، معناي واژه زندگي تا اندازه اي روشن است؛ اما مفهوم سبك نياز به توضيح دارد. منظور از سبك شكل دادن و يا طراحي چيزي است تا بدين شيوه جالب و جذاب به نظر بيايد. به عبارت بهتر كيفيت برتر در ظاهر، طراحي يا رفتار. در اين صورت تركيب اين دو واژه( سبك زندگي) به معناي روش خاصي از زندگي يك فرد يا گروه كه باعث تمايز آنها از ديگران مي شود، به كار مي رود. اما در مجموع مفهوم سبك زندگي كليت بيشتري دارد و دامنه وسيعي از امور عيني و ذهني را شامل مي شود. بنابراين اين مفهوم آنچنان وسيع و گسترده است كه تعيين چارچوب و تعريفي دقيق ازآن كاري بس دشوار است. با اين حال در يك تعريف نسبتاً جامع مي توان گفت سبك زندگي مجموعه اي نسبتا هماهنگ از همه رفتارها و فعاليتهاي يك فرد معين در جريان زندگي روزمره است كه مستلزم مجموعه اي از عادتها، جهت گيريها و بنابراين برخوردار از نوعي وحدت است. اين مفهوم الگوهاي روابط اجتماعي، سرگرمي، مصرف، مد و پوشش را در بر مي گيرد و حتي نگرشها، ارزشها و جهان بيني فرد و گروهي كه عضو آن است را نيز باز مي نماياند.
۲. مباني و رويكردهاي موجود در بررسي موضوع سبك زندگي كدامند؟
امروزه اصطلاح سبك زندگي كاربرد عاميانه فراوان و گسترده اي يافته است و در حوزه هاي مختلف روانشناسي، فرهنگي، پزشكي و …كاربرد يافته است؛ با اين حال بحثهاي مربوط به سبك زندگي در علوم انساني نخستين بار در اوايل قرن بيست در آثار روانشناسي نمود يافت و هدف از آن اشاره به شخصيت اصلي فرد بوده كه در دوران كودكي شكل گرفته و بعد از آن نيز در بزرگسالي رفتار فرد را كنترل مي كند. بعد از آن نيز شاخه هاي مختلف علوم انساني همچون جامعه شناسي، مطالعات بازاريابي و فروش توليدات گسترده مدرن و محافل دانشگاهي به موضوع سبك زندگي توجه نمودند. در مباحث جامعه شناسي سبك زندگي معرف ثروت، طبقه و موقعيت اجتماعي افراد بود و آن را به مثابه شاخصي براي شناسايي طبقه اجتماعي افراد به كار مي بردند و البته در رويكردهاي جديدتر آن را به عنوان فرايند هويت بخشي به افراد مطالعه مي كنند.اقتصاد دانان به بحث سبك زندگي از منظر الگوهاي مصرف و شيوه هاي كار،تفريح و استراحت در جوامع مختلف مي نگرند و برخي انديشمندان حوزوي و علوم ديني بحث سبك زندگي را به معناي الگوي زندگي افراد در تطابق و يا متعارض با اصول و دستورات ديني ارزيابي مي كنند.
۳٫ موضوع سبك زندگي را با بهره گيري از كدام نظريه ها در حوزه علوم انساني و اجتماعي مي توان مورد بررسي قرار داد؟
در حال حاضر برخي از انديشمندان معتقدند چون زندگي بشر وارد عرصه پست مدرن شده است، نظريه هاي پست مدرن قابليت تحليلي بهتري براي توضيح مباحث سبك زندگي دارند. با اين حال به نظر مي رسد از آنجا كه سبك زندگي الگوها، هنجارها، افكار و بطور كلي هويت فرد را شكل مي دهد، به نظر مي رسد بررسي اين امر نيازمند مطالعات بين رشته ايست و تلفيقي از نظريه هاي روانشناسي، جامعه شناسي و اقتصاد قدرت و قابليت تبييني بهتري براي درك اين موضوع ارائه خواهند نمود.
ثبت دیدگاه