برنامه افق رادیو قرآن عصر امروز ۱۵ آبان‌ماه با حضور محمدمهدی عزیززاده، مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم و اجرای کارشناسی جواد نصیری، به روی امواج این شبکه رادیویی رفت.
محمدمهدی عزیزاده در ابتدای این برنامه با اشاره به مباحث مطرح شده در مورد وضعیت ساختارهای قرآنی، گفت: وقتی منشور توسعه فرهنگ قرآنی راه‌اندازی شد، قرار بود مدلی را پایه‌گذاری کند که در آن تمامی دستگاه‌های اجرایی موظف به اجرای فعالیت‌ها در حوزه عملکردی خود باشند. کمیسیون‌های چهارگانه نیز کارشان این بود که عملیات اجرایی جدی‌تری داشته باشند. در حال حاضر بحث‌هایی مبنی بر طراحی مدل جدید حکمرانی قرآن در کشور به بحث گذاشته شده است.
وی افزود: یکی از مدل‌هایی که بررسی می‌شود، این است که کمیسیون‌ها در دستگاه راهبر بمانند، یا اینکه این کمیسیون‌ها هم مانند بسیاری از بخش‌های دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت متمرکز در خود شورای توسعه مستقر شوند یا دستگاه راهبر تغییر کند. اما هنوز هیچ نتیجه نهایی به جمع‌بندی نرسیده است.
مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم با اشاره به ضعف عملکرد برخی کمیسیون‌ها و عمل نکردن به نقش سیاستگذاری که برای آنها تعریف شده است، اظهار کرد: یکی از مدل‌هایموجود، این است که با توجه به ضعف عملکرد کمیسیون‌ها، به صورت خاص در مورد همان کمیسیون‌ها و دستگاه راهبر آنها تصمیم‌گیری شود.
عزیززاده با تأکید بر اینکه تمامی این بحث‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال راهبری شدن است، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مدتی است که اصلاح ساختار فعالیت‌های دینی را در دستور کار قرار داده است. اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹ به جلسه شورای معاونین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دعوت شدم و در این اصلاح ساختار نیز تصویب شد تا اجرایی شود که به مرحله اجرایی نرسید. با این وجود، مدتی هست که این اشکال در وزارت ارشاد مشاهده شده و عزم قطعی وجود دارد تا به این اشکالات پایان داده شود.
وی با اشاره به اینکه بحث انحلال معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دو سال پایانی دولت قبل بسیار جدی شده بود، بیان کرد: با توجه به اینکه وزارت ارشاد یک معاونت اضافه دارد و آخرین معاونت تشکیل شده هم معاونت قرآن و عترت بوده است، برخی در داخل بدنه وزارت ارشاد به دنبال حذف معاونت بودند و ما نیز همیشه در مواجهه با این مشکل، ادغام دو معاونت دیگر را دنبال می‌کردیم. دکتر سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد دولت قبل به صورت جدی در برابر انحلال معاونت ایستاد تا این کار صورت نگیرد. با این وجود با توجه به رویکردهایی که در دولت سیزدهم سراغ داریم، بعید است که تصمیمی مبتنی بر حذف معاونت قرآنی اتخاذ شود. ضمن اینکه وزیر ارشاد دولت سیزدهم نیز در جلسه‌ای که با اعضای فراکسیون قرآن و عترت داشتند، بر ارتقای فعالیت‌های قرآنی این وزارتخانه تأکید کردند، بنابراین فکر نمی‌کنم حداقل در این دولت شاهد کاهش سطح سازمانی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد باشیم.
عزیززاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو به آخرین وضعیت کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم اشاره کرد و افزود: تا روزهای پایانی دولت قبل، جلسات کمیسیون به صورت منظم تشکیل می‌شد و آخرین جسله دولت قبل نیز تیرماه برگزار شد و تا جلسه آخر مصوبات جدی داشتیم و تقریباً آنچه در حوزه تولید ادبیات لازم بوده، انجام شده است و در حال حاضر وقت اجرایی کردن برنامه‌ها و پروژه‌های مشترک بین دستگاه‌ها برای یک تحول جدی در حوزه تبلیغ و ترویج قرآن است.
وی در مورد تأخیر چهارماهه در برگزاری جلسات این کمیسیون بیان کرد: کمیسیون متشکل از ۱۹ دستگاه است و اغلب دستگاه‌ها نیز در سطح معاون وزیر در جلسه حضور دارند. طبیعتاً تغییرات مربوط به دولت و معاونین وزرا باید نهایی می‌شد تا نمایندگان دائمی برای حضور در کمیسیون انتخاب و معرفی می‌شدند. در زمان حاضر این اتفاق تقریباً نهایی شده و هماهنگی‌های لازم برای برگزاری شصتمین جلسه کمیسیون صورت گرفته است. امیدوارم تا پایان آبان یا هفته اول آذرماه شاهد برگزاری این جلسه باشیم.
مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در مورد گزارش‌های ارائه شده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: در هفته اول استقرار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گزارشی از کمیسیون و مجموع صورت جلسه پنج جلسه آخر از سوی وزیر درخواست و به وی تقدیم شد.
عزیززاده همچنین در مورد بودجه کمیسیون در سال ۱۴۰۰ بیان کرد: برای سال ۱۴۰۰ مصوبه کمیته تخصیص این بوده است که بخشی از سند توسعه فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی اجرایی شود؛ اعتباری که برای این موضوع اختصاص یافته، یک میلیارد تومان است. با توجه به اینکه اتحادیه مدغم دستگاه مجری این پروژه بوده، مکاتباتی با آنها انجام شده است تا مقدمات اجرایی شدن آن نهایی شود. در حال حاضر این بودجه در صندوق مشارکت توسعه فرنگ قرآنی است و امیدوارم هرچه زودتر تفاهم نامه صورت بگیرد تا اقساط به دستگاه مجری واریز شود.
عزیززاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو، با انتقاد از روند بودجه در چند سال اخیر، گفت: چند سال اخیر دریافت اعتبارات خیلی نابسامان بود؛ یا مبلغی دریافت نشد یا اگر هم دریافت شد، بسیار ناچیز بوده است. برای سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ میلیارد تومان موجودی وجود دارد که یک میلیارد تومان از آن مربوط به حوزه اجرایی‌سازی سند فضای مجازی است. با توجه به اینکه نرخ عقب‌افتادگی فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی بسیار زیاد است و لذا به این کار اولویت داده شد و قرار شد اولین اعتبار به این بحث اختصاص پیدا کند و آرزومند هستم این پروژه‌ها زودتر اجرایی شود.
مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم بیان کرد: ای کاش از روز اول اعتباری برای این حوزه تخصیص پیدا نمی‌کرد تا دستگاه‌ها موظف به اجرای برنامه‌ها از بودجه جاری خود باشند. اگر وضعیت به آن صورت بود، دیگر شورای توسعه و کمیسیون‌ها محل مطالبات مالی دستگاه‌ها نمی‌شدند. شورا و کمیسیون‌ها دستگاه راهبر و سیاستگذار هستند و باید به فعالیت‌هایی که در حوزه تخصصی انجام می‌شود، ورود کنند؛ اینکه شورا به محلی برای طلبکار بودن دستگاه‌ها تبدیل شود، آدرس غلطی بود که البته همراه با حسن نیت بود، اما این مسیر به این نقطه رسیده است که شورای توسعه و کمیسیون‌ها به محلی برای تقسیم پول برای اجرای برنامه‌ها شوند.
عزیززاده با بیان اینکه کمیسیون تبلیغ و ترویج با وجود دریافت نکردن بودجه در چند سال اخیر، اما کار خود را انجام داده است، گفت: ما در چند سال اخیر پولی دریافت نکرده‌ایم، اما کار خودمان را انجام داده‌ایم، چرا که کار ما تنظیم‌گری، سیاستگذاری، نظارت و گزارش‌گیری بوده است، لذا جلسات منظم برگزار شده است. به اعتقاد من اینکه کمیسیون‌های دیگر در برگزاری جلسات دچار مشکل شده‌اند، به این خاطر بوده که معطل اعتبارات مانده‌اند. برای همین است که اعتقاد دارم کمیسیون باید از یک جلسه تبدیل به یک نهاد شود.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به اینکه چالش اصلی در مدل‌های حاضر در عرصه فعالیت‌های قرآنی، چالش مشارکت اثربخشی است، گفت: دستگاه‌ها در سطحی که باید در نظام توسعه فرهنگ قرآنی برای پیشبرد اهداف نظام مشارکت کنند، مشارکت ندارند. به حضور وزرا در جلسات شورای توسعه نگاه کنید؛ میزان حضور وزرا در جلسات شورا نزدیک به صفر است، به تبع آن، نوع و طیف مصوبات افت جدی پیدا کرده و در ادامه اثربخشی مصوبات نیز کاهش یافته است. همه اینها باعث شده تا فکر تغییر معماری کلان به ذهن مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیاید.
مدیرکل دبیرخانه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم با اشاره به اینکه چالش جدید حوزه فعالیت‌های قرآنی، کاهش جذب مخاطب است، گفت: به سالن مسابقات ملی و بین المللی، محافل و کلاس‌های موسسات و جشنواره‌های قرآنی که نگاه کنید، با چالش مخاطب و همراهی‌کننده مواجه خواهید شد. مشکل اصلی بروز این چالش، روزآمد نبودن و اثربخش نبودن فعالیت‌ها هست. این چالش‌ها قرار بوده است در همین نظام توسعه فرهنگ قرآنی مرتفع و حل شود؛ بنابراین طراحی جدید به دنبال این است که چالش مشارکت اثربخشی را در سطح ساختارها برطرف کند و در نهایت اثربخشی روزآمدی فعالیت‌ها را محقق کند.
وی در پایان اظهار کرد: هنوز هم اعتقاد دارم بهترین و قعطی‌ترین مدل راهبری فعالیت‌های قرآنی، مدل شورای توسعه است؛ یعنی دستگاه‌ها در حوزه فعالیت‌های خود موظف هستند فعالیت کنند و سیاستگذاری باید به شکل شورایی و متمرکز با مشارکت همین دستگاه‌ها صورت بگیرد. اما اشکالاتی همچون ترکیب شورا، حجم اعضا، جایگاه شورا، ضمانت اجرایی مصوبات شورا و … باید هرچه زودتر مرتفع شود.
ثبت دیدگاه