پژوهشگر علوم ارتباطات در یادداشتی به بهانه ابلاغ «آیین‌نامه ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت» به بررسی میزان تطابق نظام آموزشی ایران با نیازهای جامعه و وضعیت فعلی پرداخته و در اختیار قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
نظام آموزشی هر کشور نقش بسیار حیاتی در توسعه و پیشرفت جامعه دارد و اساسی‌ترین مهارت‌ها و ارزش‌ها را به نسل‌های جوان منتقل می‌کند. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و تطابق نظام آموزشی با نیازهای جامعه امری بحرانی و اساسی است.
این روزها با عنوان «رصد و تحلیل مستمر و روزآمد وضعیت تعلیم و تربیت در ایران و جهان» از جمله وظایف محوله به ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت قرار داده شده است. در این یادداشت تلاش شده است تا موضوع تطابق نظام آموزشی ایران با نیازهای جامعه و وضعیت فعلی مورد بررسی قرار گیرد. جوانان امروز نیازمند مهارت‌ها و دانش‌هایی هستند که بازار کار امروز و آینده مطالبه می‌کند. بنابراین، نیاز به رصد و تحلیل و ارزیابی و در ادامه تجدید نظر در برنامه‌ها و منابع درسی، فرصت‌های بیشتری برای توسعه مهارت‌های عملی و کاربردی در دانش‌آموزان و دانشجویان ایجاد می‌کند.
بررسی وضعیت فعلی فاصله بین آموزش و اشتغال: در حال حاضر، نظام آموزشی ایران در برخی موارد با نیازهای واقعی اقتصادی و اجتماعی جامعه همخوانی ندارد. این وضعیت باعث ایجاد فاصله بین آموزش و اشتغال شده و بسیاری از فارغ‌التحصیلانی که به دنبال شغل‌های مرتبط با تخصص هستند، نمی‌توانند فرصت‌های مناسبی پیدا کنند.
کیفیت آموزش: در مقایسه با استانداردهای جهانی، کیفیت آموزش در ایران به چالش کشیده می‌شود. عدم تطبیق مناسب برنامه‌های درسی با نیازهای معاصر جامعه، کمبود منابع و تجهیزات آموزشی مدارس، وضعیت مالی و حرفه‌ای معلمان و عدم توجه کافی به توسعه مهارت‌های عملی و کاربردی دانش‌آموزان عواملی هستند که به بهبود کیفیت آموزش ایران نیاز دارند.
معیارهای ارزیابی: نظام ارزیابی در آموزش و پرورش ما نیاز به بازنگری دارد. ارزیابی‌ها به طور عمده متمرکز بر ارزیابی دانش تئوریکی دانش‌آموزان هستند، در حالی که مهارت‌ها و توانمندی‌های عملی نیز نیازمند ارزیابی مستمر است. حال آنکه در بسیاری از مواقع که سیاستگذاران مشغول یافتن شکل جدید ارزیابی دانش‌آموزان هستند نباید از تحلیل و واکاوی خود سیستم غافل شوند، از نظر بسیاری از متخصصان فن باید در کشورمان جایگاه نظام ارزیابی را از ابزار مجازات فردی به سیستم تحلیل عملکرد نظام آموزشی تغییر دهیم که این ارزیابی‌ها به منظور بهبود وضعیت و ساختار آموزش و تربیت صورت گیرد، نه تنها به عنوان ابزاری فردی که تأثیری هم در آینده و ارتقای سیستم آموزشی کشور ندارد.
بهبود نظام آموزشیتعیین نیازها: اولین گام در تطابق نظام آموزشی با نیازهای جامعه تعیین دقیق نیازهاست. برای این منظور، باید با توجه به تحلیل بازار کار و نیازهای اجتماعی، برنامه‌های درسی و دوره‌های آموزشی تعیین شده و به‌روزرسانی شود.
توسعه مهارت‌های عملی: برنامه‌های آموزشی باید بیشتر به توسعه مهارت‌های عملی و کاربردی دانش‌آموزان تمرکز داشته باشند. این مهارت‌ها شامل مهارت‌های تکنیکی، کسب و کاری و ارتباطی می‌شوند که در بازار کار امروز اهمیت زیادی دارند. این مورد زمانی خود را نشان می‌دهد که اغلب ما توانایی کار تیمی را نداریم. حتما با این جمله زیاد مواجهه داشتید که «خودم تنهایی این کار را راحت‌تر جلو می‌برم» که از قضا نشان از توانایی گوینده ندارد! بلکه نشانی از عدم توانمندی در هماهنگی اعضای تیم و چالش‌های کار تیمی است.
تقویت زیرساخت‌ها: برای بهبود کیفیت آموزش، زیرساخت‌های آموزشی باید تقویت شوند که شامل تجهیز مدارس با تکنولوژی مدرن، آموزش معلمان به شیوه‌های نوین و ایجاد منابع آموزشی با کیفیت است. بعضا این زیرساخت‌ها نیازمند هزینه‌های هنگفت نیست که می‌توان با اجازه استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های روز فرصت‌های جذابی فراهم آورد.
پیشنهادات
１- تطابق نظام آموزشی با نیازهای جامعه ایران امری بسیار حیاتی است که نیاز به تغییر و بهسازی دارد و در این راستا توسعه مهارت‌های عملی و کاربردی در دانش‌آموزان باید در اولویت قرار گیرد تا فارغ‌التحصیلان آماده به ورود به بازار کار باشند.
۲- معیارهای ارزیابی باید بازنگری شوند تا از مهارت‌های عملی و کاربردی دانش‌آموزان نیز در ارزیابی‌ها بهره‌برداری شود.
３- توجه به تقویت زیرساخت‌های آموزشی و تجهیز مدارس با ابزارهای مدرن ضروری است.
４- همکاری بین دولت، صنعت و دانشگاه‌ها برای ایجاد برنامه‌های درسی و دوره‌های آموزشی مناسب بازار کار باید تشویق شود.
۵- ترکیب مطالب تئوریکی و کاربردی در برنامه‌های آموزشی می‌تواند به تطابق بهتر نظام آموزشی با نیازهای جامعه کمک کند.
۶- آموزش و پرورش باید تمرکز خود را بر توسعه مهارت‌های ارتباطی، تفکر انتقادی، و توانایی‌های حل مسئله بگذارد.
تطابق نظام آموزشی با نیازهای جامعه یک چالش بزرگ است که نیاز به تغییر و بهسازی دائمی دارد. با همکاری میان دولت، صنعت و دانشگاه‌ها، می‌توان تضمین کرد که آموزش کشورمان با نیازهای معاصر جامعه هماهنگ باشد و فرصت‌های بهتری برای دانش‌آموزان و فارغ‌التحصیلان ایجاد کند. این تغییرات می‌توانند به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کرده و آینده روشن‌تری را برای جامعه ایران به ارمغان آورد.
ثبت دیدگاه