حمیدرضا دهقان، روانپزشک جمعیت هلال احمر در گفت‌وگو، به تشریح مهم‌ترین مباحث روانی که زائران حج تمتع قبل از سفر باید به آنها توجه کنند پرداخت و گفت: زائران حج قبل از سفر باید به دقت وضعیت سلامت روان خود را بررسی کنند.
وی گفت: اگر زائری ریشه‌هایی از وسواس را دارد(که تعداد این زائران نیز زیاد است) و تا به حال به دنبال درمان مشکل خود نرفته است و به خصوص در بحث مسائل مذهبی دچار وسواس فکری است، حتماً قبل از سفر باید به روانپزشک مراجعه کند.
وسواس شست‌وشو را قبل از حج درمان کنید
دهقان تشریح کرد: کسانی که وسواس شدید شست‌وشو و یا وسواس در انجام اعمال عبادی دارند، زمانی که وارد عربستان می‌شوند فضای استرس‌زا برای آنها بیشتر می‌شود چون نگران صحیح بودن اعمالشان هستند؛ این افراد اگر تا به حال به دنبال درمان خود نرفته‌اند حتماً قبل از سفر حج باید به دنبال درمان مشکل خود بروند و درمان را شروع کنند و پس از کنترل نسبی بیماری خود و رسیدن به آرامش نسبی و کاهش شدت استرس، راهی سفر حج شوند.
این روانپزشک جمعیت هلال احمر با خاطرنشان کردن این مسئله که در عربستان با توجه به زندگی در هتل‌ها و بعد چادرهای مشعر و منا به مدت طولانی و انجام اعمال و … فضای استرس‌زا برای افراد دچار وسواس زیاد است و در صورت عدم درمان بیماری در ایران، در کشور عربستان با مشکل مواجه خواهندشد، گفت: مسئله فقط شست‌وشو نیست؛ بسیاری از افراد این وسواس فکری را دارند که باید هر چیزی را چند بار بررسی و چک کنند تا خیالشان راحت شود.
شک در تعداد طواف و رمی جمره
وی ادامه داد: این افراد در هنگام عبادات مثلاً در تعداد دورهای طواف شک می‌کنند و هر چند همراه با کاروان طواف می‌کنند اما باز هم وسواس فکری موجب بر هم خوردن آرامش خیال آنها می‌شود؛ یا در رمی جمره شک می‌کنند آیا هفت سنگ را زده‌اند یا سنگ کمتری زده‌اند، یا نکند سنگی که زده‌اند به جمره نخورده است و حتی وقتی به چادرهای خود برمی‌گردند این وسواس فکری آنها را آزار می‌دهد.
دهقان افزود: این افراد در ایام تشریق برای اطمینان از اینکه اعمالشان درست بوده، بیش از حد خودخوری فکری پیدا می‌کنند. پس لازم است کسانی که زمینه‌های مختلف وسواس دارند، حتماً در ایران درمان را شروع کنند. اگر کسانی هستند که بیماری وسواس دارند و در حال درمان هستند، قبل از سفر حتماً باید به روانپزشک خود مراجعه تا داروهای آنها برای سفر تنظیم شود.
اختلال خواب خود را درمان کنید
وی با تأکید بر اینکه شرایط عربستان با شرایط زندگی در کشورمان متفاوت است و باید این تفاوت در نظر گرفته شود، گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که زائران عموماً به آن دچار می‌شوند بحث اختلال خواب است. در زمان حج، زائران وارد یک زندگی جمعی می‌شوند و طبیعی است که وقتی قرار است با سه یا چهار نفر ۳۰ تا ۴۰ روز در یک اتاق زندگی کنند، عادات متفاوت هر فرد ممکن است موجب ایجاد مشکل شود.
این روانپزشک کاروان‌های حج تمتع تشریح کرد: یک نفر ممکن است با صدای خفیف بیدار شود و نتواند بخوابد، یک نفر به نور حساس است و باید تاریکی مطلق باشد تا بتواند استراحت کند، یک نفر دوست دارد نصف شب بیدار شود و به حرم برود و یک نفر دوست دارد در طول روز استراحت کند و … ، اگر کسی در این زمینه‌ها حساس است و در ایران زمینه اختلال خواب دارد، باید قبل از سفر خود را درمان کند.
وی افزود: در ایران خانواده زائران خودشان را با شرایط این فرد وفق داده‌اند، اما در عربستان این شرایط فراهم نیست که دیگران با او سازگار شوند پس بهتر است در ایران برای اختلال خواب به دنبال درمان باشند و حتماً برای درمان اختلال خواب به روانپزشک مراجعه کنند. روانپزشک تشخیص می‌دهد که آیا این فرد نیاز به دارو دارد یا اینکه با رعایت بهداشت خواب این مشکل برطرف می‌شود.
هشدار نسبت به اختلال حافظه زائران حج
این روانپزشک جمعیت هلال احمر به اختلالات حافظه در زائران مسن نیز اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که طی چند سال اخیر به خصوص به دلیل تعطیلی حج در اثر کرونا و ممنوعیت حضور زائران مسن در حج پیش آمده، بالا رفتن سن زائران است. کسانی هستند که در سن میان‌سالی ثبت‌نام کرده‌اند اما زمانی نوبت آنها شده که سن آنها بالا رفته است و طبیعی است که بعد از ۶۵ سالگی افراد دچار اختلال حافظه شوند. اما اگر اختلال حافظه زائر ما از نرم خود پایین‌تر باشد، در عربستان به دلیل استرس و اضطرابی که در یک کشور خارجی دارد، مشکل زائر حادتر می‌شود و به خصوص برای زائرانی که همراه همجنس ندارند مشکلات عدیده‌ای بروز می‌کند.
وی بیان کرد: اختلالات حافظه در ایران خوب تشخیص داده نمی‌شود، چون افراد خانواده به روش زندگی عضو خود عادت کرده‌اند و فرد در محیطی آشنا در حال زندگی معمولی است، اما با ورود به محیطی ناآشنا این اختلالات خود را به شدت نشان می‌دهد و برای زائر مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
اگر اختلال حافظه دارید سفر حج را لغو کنید
دهقان توصیه اکید کرد اگر افراد چنین مشکلی دارند قبل از سفر حج باید روانپزشک آنها را معاینه کند و اگر فرد اختلال حافظه دارد حتماً سفر خود را لغو کند، چراکه در عربستان دچار مشکل خواهد شد.
وی ادامه داد: زائرانی هستند که در ایران مصرف مواد مخدر دارند و طی چند ماه قبل از سفر حج اعتیاد خود را ترک کرده و از داروهای جایگزین استفاده می‌کنند. بسیاری از افراد هم ترک نکرده‌اند و به این امید هستند که در عربستان که مواد مخدر نیست ترک کنند. دسته دیگری از زائران هم هستند که فکر می‌کنند می‌توانند مواد مخدر را با خود به عربستان ببرند.
هشدار شدید به افرادی که مصرف مواد مخدر دارند
وی ضمن هشدار شدید به زائرانی که قصد همراه بردن مواد مخدر به عربستان را دارند، گفت: در عربستان حمل مواد مخدر ممنوع است و هم در فرودگاه ایران و هم در عربستان وسایل زائران به دقت بررسی می‌شود و اگر کسی در عربستان مواد مخدر یا داروهایی که دارای مخدر است را همراه داشته باشد، بازداشت و به زندان طولانی مدت محکوم می‌شود.
همراه داشتن مواد مخدر مساوی با زندان طولانی مدت
دهقان اضافه کرد: افرادی که داروی جایگزین مواد مخدر استفاده می‌کنند باید بدانند داروهای جایگزین مواد مخدر هم دارای متادون و مواد مشابه است که همراه داشتن آنها نیز در عربستان ممنوع است و براساس قوانین عربستان همراه داشتن متادون همانند همراه داشتن تریاک یا سایر مواد مخدر است و زندانی طولانی مدت دارد. پس افرادی که به تازگی ترک کرده‌اند و در حال استفاده از داروهای جایگزین هستند باید سفر خود را لغو و به سال دیگر موکول کنند تا با ترک کامل مواد مخدر بتوانند راهی سفر حج شوند.
این روانپزشک هلال احمر در ادامه گفت: گروه دیگری از زائران که تصور می‌کنند می‌توانند در عربستان اعتیاد خود را ترک کنند نیز باید بدانند به هیچ وجه چنین چیزی امکان ندارد و از آنجایی که داروهای مورد نیاز این افراد نیز در عربستان وجود ندارد، دچار مشکل شدید می‌شوند و مرکز پزشکی نیز نمی‌تواند کار خاصی برای آنها انجام دهد و عملاً نمی‌توانند اعمال خود را انجام دهند. به این افراد نیز توصیه می‌کنیم یک سال سفر خود را به تعویق بیندازد و با آرامش مواد مخدر را ترک و وقتی کاملاً پاک شدند راهی سفر حج شود.
وی به بیماران مزمن مبتلا به افسردگی، اضطراب ، اختلال دو قطبی و … که تحت درمان بوده و بیماری آنها تحت کنترل است نیز توصیه کرد با مشورت روانپزشک و درمانگر خود راهی سفر حج شوند و اگر روانپزشک آنها مجوز این سفر را داد، حتماً تمام داروهای خود را همراه ببرند و اگر بیماری آنها تحت درمان و کنترل نیست و یا روانپزشک آنها انجام این سفر طولانی را تأیید نمی‌کند، نباید راهی سفر حج شوند.
دهقان به افرادی که دارو استفاده می‌کنند تأکید کرد تمام داروهای مورد نیازشان را به مقدار حداقل دو ماه همراه داشته باشند چون امکان خرید برخی از داروها در عربستان نیست و هزینه تأمین این داروها نیز بسیار بالاست و گفت: زائران باید نسخه داروهای خود را به زبان انگلیسی همراه داشته باشند.
این روانپزشک کشورمان با تأکید بر اینکه برای اکثر افراد یک بار امکان انجام سفر حج وجود دارد و هر کسی به این سفر رفته آرزومند است که دوباره این سفر را تجربه کند، گفت: این سفر پر از معنویت و آرامش است اما برای اینکه آرامش سفر خدشه‌دار نشود پیشگیری از هرگونه اختلال روانی ارزش سرمایه‌گذاری دارد، پس قبل از سفر حتماً به روانپزشک مراجعه کنند و حتی اگر می‌دانند مشکل آنها شدید است برای سال بعد اقدام کنند تا آمادگی روانی برای این سفر تکرار نشدنی پیدا کنند.
ثبت دیدگاه