معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و به منظور ارائه گزارشی از رویداد ملی انتخاب روستای قرآنی و نیز گزارش عملکرد این معاونت در سال‌های اخیر با اجرای کارشناسی جواد نصیری به روی امواج این شبکه رادیویی رفت.
در ابتدای این برنامه، عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر لزوم توجه به فعالیت‌های فرهنگی در دولت‌ها تأکید کرد و گفت: اگر اقتصاد را برای جامعه به مثابه آب و نان در نظر بگیریم، فرهنگ نیز مانند هوا عمل می‌کند. بدون فرهنگ نمی‌توان نفس کشید، لذا امیدوار هستیم توجه متوازن و متناسبی به این حوزه در ابعاد گوناگون صورت بگیرد و انزوایی برای فرهنگ حاصل نشود.
وی در ادامه، با اشاره به برگزاری نخستین دوره رویداد ملی انتخاب و معرفی روستای قرآنی کشور طی روزهای گذشته، گفت: هدف اصلی ما از برگزاری این رویداد، الگودهی و جهت‌دهی به فعالیت‌های قرآنی در روستاها و نیز توسعه فرهنگ قرآنی در بین جوانان و نوجوانان در این روستاها و به تبع آن روستاهای سراسر کشور بود.
استقبال شگفت‌آور از اولین دوره انتخاب روستای قرآنی
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه در این معاونت تلاش شد تا نگاه را از مرکز به استان‌ها، از استان به شهرستان‌ها و از آنجا به روستاها ببریم، تصریح کرد: در اولین دوره انتخاب روستای قرآنی ایران که فراخوان آن در اسفندماه اعلام شد، ۱۰۹۸ روستا رسماً درخواست مشارکت داشتند. این رقم برای ما رقم شگفت‌آوری بود که با توجه به تجربه کسب‌شده، پیش‌بینی می‌شود این عدد در دوره دوم و سوم به چند برابر برسد.
فقهی‌زاده بیان کرد: پس از بررسی مستندات و ظرفیت‌های روستاهای ثبت‌نام‌کننده، ۱۸ روستا به مرحله نیمه نهایی برای انتخاب رسیدند. در این مرحله، نظارت‌های میدانی از آنها به عمل آمد و در نهایت بر اساس سنجه‌ها و شاخص‌های تعریف و ابلاغ شده، هفت روستا حائز دریافت لوح افتخار تشخیص داده شدند. البته معاونت قرآن و عترت در ابتکار دیگری، پنج روستا را حائز شرایط دریافت لوح شایسته تقدیر تشخیص داد و در کنار روستاهای برگزیده، مجموعاً ۱۲ روستا رسماً شناسایی و معرفی شدند.
وی اظهار کرد: این روستاها همه با وضعیت بالفعل در موقعیت کنونی به عنوان روستای برگزیده قرآنی انتخاب شده‌اند و قابل مقایسه با یکدیگر هستند. بدون شک روستاهای دیگری هم هستند که از ظرفیت‌های بالقوه برخوردارند و امیدوارم با تمهید مقدمات مسئولان، روستاها خودشان را ارتقاء دهند و در سال‌های آتی از این عنوان مغتنم بهره‌مند شوند.
اقدامات نوآورانه
فقهی‌زاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو به اقدامات صورت گرفته در این معاونت طی چهار سال اخیر اشاره و اظهار کرد: در ابتدای ورود به معاونت در سال ۱۳۹۶، منشور توسعه و تحول این معاونت را منتشر کردیم. این اقدام در پایان روزهای نخستین ماه شروع به کار در معاونت و مصادف با هفته اول آذرماه سال ۹۶ انجام گرفت. در این منشور، شمایی کلی از یک برنامه میان‌مدت ارائه شده و خودمان را مکلف کردیم در آن سمت و سو حرکت کنیم. این منشور هماهنگ با ۹ کلان‌برنامه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی تنظیم شده که قبلا به مجلس ارائه داده بود. بنابراین بر طبق تمهیداتی که صورت گرفته بود، توانستیم اقدامات نوآورانه متعددی را سامان بدهیم و در برنامه‌های مستمر بتوانیم ارزش مضاعفی به آنها اضافه کنیم و کارها را با قدرت و اثرگذاری بیشتری پیش ببریم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به رئوس برنامه‌های نوآورانه این معاونت اشاره و اظهار کرد: این برنامه‌ها در ذیل چند رویکرد نوین عرضه شد. رویکرد اول که در معاونت به آن اهمیت دادیم، اولویت‌دهی به فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در سطح ملی بود. در این رویکرد، به جای اقدامات آموزش‌محور که برنامه معمول دهه‌های چهارگانه بعد از انقلاب و صدها سال قبل از آن در اطراف و اکناف جهان اسلام بوده است، به برنامه‌های تبلیغی و ترویجی پرداختیم.
وی با تأکید بر اینکه یکی از اساسی‌ترین وظایف معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، حوزه تبلیغ و ترویج است، گفت: برگزاری نخستین رویداد انتخاب و معرفی روستاهای قرآنی ایران ذیل این رویکرد صورت گرفته است. معاون قرآن و عترت آینده طبیعتاً علاقه‌مند خواهد بود این برنامه موثر را پیش ببرد، چرا که هم اثرگذار است و هم بدنه روستاها را در سطح ملی فعال می‌کند.
تداوم برنامه ملی «خانه‌های قرآنی»
فقهی‌زاده انتخاب پایتخت قرآنی را یکی دیگر از برنامه‌های این معاونت ذیل رویکرد تبلیغ و ترویج عنوان کرد و افزود: برگزاری سه دوره برنامه ملی تعاملی «خانه‌های نورانی» یکی دیگر از برنامه‌های این رویکرد بود. این برنامه از آغاز فروردین سال ۹۹ و در حالی که زمان زیادی از شیوع کرونا نگذشته بود، آغاز شد و صدها هزار مخاطب جذب آن شدند.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یکی دیگر از رویکردهای این معاونت را هوشمندسازی و تسهیل دسترسی‌های فرهنگ قرآنی برشمرد و گفت: در همین راستا، سامانه جامع موسسات قرآن را در سال ۹۹ راه‌اندازی کردیم؛ چندی پیش نیز در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سامانه حمد رونمایی شد. این سامانه زیرسامانه‌های متعدد با کارآیی‌های فوق‌العاده‌ای دارد و با استقرار کامل آن از بسیاری از اقدامات موازی جلوگیری خواهد شد، ضمن اینکه از جهت هماهنگ‌سازی و سرعت و تسریع در انجام امور نیز موثر واقع خواهد شد.
وی در ادامه به برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی قرآن کریم اشاره و اظهار کرد: این نمایشگاه اتفاق بسیار مبارک و موثری بود که برای اولین بار در رمضان ۱۴۰۰ با دامنه گسترده‌ای از مخاطبان داخل و خارج از کشور برگزار شد و توانست ده‌ها میلیون نفر را جذب این سامانه کند و به تبع آن، خدمات شایانی را عرضه کند. در این نمایشگاه برای نخستین بار از حدود ۱۰۰۰ موسسه انتشاراتی و موسسه قرآنی فعال در عرصه فضای مجازی دعوت شد تا مشارکت داشته و خدمات خود را با کیفیت عرضه کنند. من هرگز نافی نقایص و مشکلات نیستم، اما چشم‌اندازی که ترسیم شد، بسیار مثبت و رو به جلو است. ان‌شاءالله در سال‌های آتی در کنار نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، مجال برگزاری نمایشگاه مجازی قرآن نیز فراهم شود و شهرها و روستاهای دوردست نیز بتوانند از خدمات نمایشگاه قرآن بهره‌مند شوند.
فقهی‌زاده در ادامه به بازتعریف جشنواره‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای آیات اشاره و اظهار کرد: این بازتعریف را در سال ۹۶ آغاز کرده و در سال‌های بعد نیز آن را به شکل مطلوبی ارائه دادیم. این رویداد در سال ۹۹ در قالب ۱۱ جشنواره فرهنگی، هنری و رسانه‌ای در دو سطح ملی و بین‌المللی برگزار شد.
فراز و فرودهای اعتبارات معاونت
فقهی‌زاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد فراز و فرودهای بودجه‌ای این معاونت بیان کرد: در حوزه بودجه و اعتبارات، سه بخش وجود دارد؛ بخش اول دستمزد و حق‌الزحمه کارکنان است که بر عهده معاونت توسعه و مدیریت منابع انسانی وزارت ارشاد قرار دارد. اما بودجه برنامه‌های حمایتی و برنامه‌های کیفی از طریق خود معاونت صورت می‌گیرد. بر همین اساس، در سال ۹۶ در هفته اول آبان‌ماه که عهده‌دار کار شدم، سیزده و نیم میلیارد تومان بودجه معاونت بود که این رقم جذب شد. تصورم این بود که این اعتبار برای صدها موسسه و ده‌ها برنامه کلان ملی و بین‌المللی در حوزه‌های گوناگون چندان مناسب نیست. در سال ۹۷ و ۹۸، بودجه فرهنگی اندکی افزایش پیدا کرد. اما در سال ۹۹ مجدداً بودجه معاونت به سیزده و نیم میلیارد رسید. با اوج‌گیری تورم و افت ارزش پول ملی، طبیعتاً این رقم نمی‌توانست ما را در اجرای تمامی برنامه‌ها یاری کند.
فقهی‌زاده اظهار کرد: البته یک اقدام ویژه در این مدت صورت گرفت و آن هم اختصاص ۱۶ میلیارد و چهارصد میلیون تومان حمایت مستقیم به اصحاب فرهنگ قرآنی بود. این بودجه حمایتی در قالب «بن‌کارت فرهنگ و هنر» در اختیار فعالان قرآنی قرار گرفت. این اقدام به حدی ارزشمند بود که وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی از آن به عنوان یکی از دستاوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه‌های مختلف یاد کرد. این بودجه به بیش از پنج هزار فعال قرآنی تعلق گرفت. فارغ از برخی حمایت‌ها که خودمان از موسسات داشتیم، حدود چهار میلیارد و دویست میلیون تومان نیز به موسسات کمک کردیم.
وی در ادامه با تأکید بر اختصاص ۱۵ میلیارد تومان بودجه به بیمه فعالان قرآنی در سال ۹۹ بیان کرد: این رقم بسیار کمتر از رقم مورد انتظار ما بود. زمانی که در معاونت حضور یافتم، سه هزار و هشتصد نفر بیمه شده بودند که این رقم در ادامه به شش هزار و ۹۹۴ نفر رسید، اما در حال حاضر تعداد فعالان قرآنی بیمه شده، کمتر از پنج هزار نفر است. امیدوارم در دولت آینده این چالش برطرف شود و بتوانیم به رقم ۱۰ هزار بیمه شده قرآنی برسیم.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به بیان دیگر رویکردهای این معاونت در چهار ساله گذشته پرداخت و گفت: رویکرد دیگر ما در معاونت قرآن و عترت شفاف‌سازی بود. در این رویکرد، تمامی قراردادها و حمایت‌ها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی شد. همچنین تحلیل برگزاری نمایشگاه قرآن و دیگر جشنواره‌ها نیز ارائه شد. رویکرد دیگر علمی‌سازی و عملکرد دانش‌بنیان بود. در همین راستا شوراهای تخصصی همچون شورای فعالیت‌های بین‌المللی و شورای فعالیت‌های کودکان و نوجوان را بنیان‌گذاری کردیم.
فقهی‌زاده اظهار کرد: در حوزه عترت رویکرد ما معرفی پایتخت نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه بود و در ادامه اقدام به برگزاری نخستین جایزه جهانی کتاب نهج‌البلاغه شد. رویکرد دیگر نیز حمایت‌های پساکرونایی بود که اقداماتی نیز در این زمینه صورت گرفت.
ثبت دیدگاه