حقیقت و روح نماز

اخلاص و نیت خالصانه

نیت، روح هر عبادتی محسوب می شود و ارزش عبادت، ارتباط تمام و کامل به نیت انسان دارد. ما در کارهای عادی و روزمره زندگی خود نیز برای نیت ارزش زیادی قائل هستیم و به کارهایی ارزش می دهیم که نیت صحیحی داشته باشند.

در نماز هم، نیت خالص، بسیار پر اهمیت است و می تواند منشأ ترقی انسان و رسیدن به مدارج و مراتبی شود که حتی تصور آن برای ما مشکل است. بسیاری از اولیای الهی در اثر نماز به مقامات بسیار بلندی رسیده اند. از سوی دیگر، همین نمازی که معراج است می تواند انسان را به قعر جهنم بفرستد. این دو اثر متناقض از یک عمل واحد، مربوط به دو نیت مختلف می شود: یک نیت باعث می شود نماز، انسان را در ملکوت بالا ببرد، اما همین نماز با نیتی دیگر، انسان را در جهنم می افکند.

این چنین است که نیت تا این حد می تواند ارزش عمل را تحت تأثیر قرار دهد، از این رو، معیار ارزش گذاری کارهای عبادی و روح عبادت، «نیت» است.

ریا؛ فاسد کننده نماز

برخی انگیزه ها و نیت ها همچون ریا و عجب، عبادت را به طور کلی فاسد و باطل می کنند و نه تنها باعث می شوند آن عبادت هیچ اثر مثبتی نداشته باشد که موجب سقوط انسان نیز می شوند. ریا یکی از مهم ترین موانع تأثیر اعمال عبادی است..

ریا یعنی خودنمایی و خود را به دیگران نشان دادن؛ یعنی انسان، عمل را به این انگیزه انجام می دهد که دیگران ببینند و تعریف و تمجید کنند و او از این تعریف ها لذت ببرد و خوشحال شود.