«تدبر در قرآن»
اصلی بنیادین در تعامل با کلامالله مجید (۱)
تدبر، اصلی بیبدیل در تعامل و مواجههی انسان با گنجینهی وحی و کلامالله مجید است. تدبر دارای تعریف و آثار مختلف و قابل توجهی است که هم در حوزهی فکر و اندیشه و هم در مجال زندگی عملی انسان متدبر ظهور میکند. تدبر از امر آموزش و قرائت قرآن کریم جدا نیست و آن، مرهون فراهم آمدن امور و شرایطی چند است. تدبر با تفسیر مصطلح نیز دارای تفاوتهای عمده است که این مقاله در جهت تبیین آنها میکوشد.
مفهوم تدبر در قرآن
تدبیر در لغت به معنی بررسی عواقب و انجام امور، از ریشهی «دبر» به معنای عقب و پشت در برابر «قبل» به معنای جلو بوده و یکی از کلمات همخانوادهی آن، «تدبیر» است که به معنای انجام کار از روی فکر و اندیشه میباشد.(فیومی، ۳/ ۱۶۵)
«تدبر» در اصطلاح قرآنی، تأمل در آیهای پس از آیهی دیگر، یا تأمل پس از تأمل در آن است و تنها راه فهم قرآن میباشد. بیان آیات و روایات، هیچ راه دیگری را برای نیل به این هدف والا به رسمیت نمیشناسد.
در قرآن، چیزی همانند «تعقل در قرآن» یا «تفکر در قرآن» وارد و تجویز نشده، آنچه هست تنها تدبر در قرآن است. تدبر یا فهم قرآن به قرآن دارای مراتب مختلفی است که از فهم و شنات دقیق واژگان قرآن و اشتقاقها و تصریفهای واژگان آغاز میشود و تا فهم بطون بیپایان کلامالله مجید امتداد مییابد.
ثبت دیدگاه