حدیث روز
امام علی (ع) می فرماید : هر کس از خود بدگویی و انتقاد کند٬ خود را اصلاح کرده و هر کس خودستایی نماید٬ پس به تحقیق خویش را تباه نموده است.

×
  • اوقات شرعی

  • المیزان فی تفسیر القرآن
    شناسه : 636
    8

    المیزان فی تفسیر القرآن که بیشتر به تفسیر المیزان شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر شیعی قرآن به زبان عربی است که در قرن چهاردهم هجری به قلم سید محمد حسین طباطبائی (۱۲۸۱ – ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است. المیزان از تفسیرهای ترتیبی است و روش تفسیری آن، تفسیر قرآن به قرآن، یعنی تفسیر آیات […]

    ارسال توسط :
    پ
    پ

    المیزان فی تفسیر القرآن که بیشتر به تفسیر المیزان شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر شیعی قرآن به زبان عربی است که در قرن چهاردهم هجری به قلم سید محمد حسین طباطبائی (۱۲۸۱ – ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است.

    المیزان از تفسیرهای ترتیبی است و روش تفسیری آن، تفسیر قرآن به قرآن، یعنی تفسیر آیات به کمک دیگر آیات، است. انصاف علمی و دقت و عمق این تفسیر باعث شده است که این تفسیر مورد توجه عالمان شیعه و سنی قرار گیرد و به یکی از معتبرترین منابع فهم و تحقیق قرآن تبدیل شود. در ظرف مدت کوتاهی ده‌ها کتاب و صدها مقاله و پایان نامه در مورد آن نوشته شده است.

    از امتیازات مهم این تفسیر بررسی عمیق موضوعات مهمی همچون اعجاز قرآن، قصص انبیا، روح و نفس، استجابت دعا، توحید، توبه، رزق، برکت، جهاد، و احباط است که به مناسبت آیه مربوط، مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.

    این تفسیر به زبان‌های فارسی، انگلیسی، اردو، ترکی و اسپانیایی ترجمه و منتشر شده است.

    مؤلف

    نوشتار اصلی: سید محمد حسین طباطبائی

    سید محمدحسین طباطبائی فیلسوف و مفسر قرآن در سال ۱۲۸۱ش (۲۹ ذی الحجه ۱۳۲۱ق) در روستای شادگان از توابع تبریز به دنیا آمد.[۱] در سال ۱۳۰۴ش برای تکمیل تحصیلات رهسپار نجف شد و نزد عالمان بزرگی همچون محمد حسین غروی اصفهانی ، محمد حسین نائینی، حجت کوه کمره ای، سید حسین بادکوبه‌ای، ابوالقاسم خوانساری و سید علی قاضی به کسب علم پرداخت.[۲]

    علامه در سال ۱۳۱۴ش به زادگاه خویش، تبریز باز گشت و در سال ۱۳۲۵ش عازم قم شده و در آن شهر رحل اقامت افکند.[۳] او از این زمان تا پایان حیات خود، ضمن تدریس دروس فلسفه و تفسیر در حوزه علمیه قم، به کار نگارش تفسیر المیزان پرداخت و آن را پس از نزدیک به بیست سال تلاش، در شب قدر ۲۳ رمضان سال ۱۳۹۲ق (۱۳۵۰ش) به پایان رساند.[۴]

    وی در ۲۴ آبان ماه ۱۳۶۰ هـ. ش چشم از جهان فروبست و در حرم حضرت معصومه در قم به خاک سپرده شد.[۵] غیر از تفسیر المیزان، از دیگر آثار وی می‌توان به اصول فلسفه و روش رئالیسم، بدایة الحکمة، نهایة الحکمة و شیعه در اسلام اشاره کرد.[۶]

    معرفی تفسیر

    المیزان فى تفسیر القرآن معروف به تفسیر المیزان، تفسیر ترتیبی قرآن به زبان عربی است که در ۲۰ مجلد تنظیم یافته است.

    مولف در آغاز تفسیر مقدمه‌اى نگاشته و ضمن نگاهى اجمالى که به سیر تطور تفسیر و روش‌هاى آن دارد. روش‌های تفسیری قبلی و معاصر خود را نقد نموده دیدگاه خود را درباره روش درست تفسیر شرح می‌نماید. او روش تفسیر قرآن به قرآن را شیوه درست تفسیر قرآن می‌داند و معتقد است روش اهل بیت در تفسیر، نیز همین بوده است.[۷]

    شیوه این تفسیر چنین است كه در آغاز چند آیه از یک سوره را که در یک سیاق قرار دارند مى‌آورد، پس از آن تحت عنوان “بیان” به شرح و تفسیر آیات می‌پردازد و در پاره‌ای از موارد پس از شرح و تبیین آیات یک سیاق به مناسبت یک یا چند موضوع مطرح در آیات مورد بحث را عنوان مستقلی قرار می‌دهد و ابعاد آن را تشریح می‌نماید. مباحث مطرح شده در این بخش ها علاوه از مباحث قرآنی ممکن است فلسفی، اخلاقی، تاریخی یا اجتماعی باشد که مولف در عنوان اینگونه از مباحث به نحوه بحث یا حوزه‌ای که برای بحث خود انتخاب می‌نماید، اشاره دارد.[۸]

    مولف همچنین معمولا پس از تفسیر بخشی از آیات، مبحثی تحت عنوان بحث روایی ترتیب داده و در آن به نقد و بررسی روایات تفسیری پرداخته است.[۹]

    روش تفسیری قرآن به قرآن

    اساس کار تفسیر المیزان، بر قاعدهٔ تفسیر قرآن به قرآن است. بدین معنا که معیار اول برای تفسیر قرآن، خود قرآن است. علامه طباطبایی معتقد است، وقتی قرآن خود را «تبیاناً لِکُلّ شیء» [۱۰] (روشنگر هر چیز) معرفی می‌کند، چطور ممکن است برای بیان معنا و مقصود خود محتاج به غیر خود باشد. [۱۱] او این شیوه را همچنین مستند به روایات می‌داند به عنوان نمونه گفتاری از امام علی (ع) در نهج البلاغه که به توصیف قرآن می پردازد: پاره‌‏اى از آن پاره‏‌اى دیگر را به زبان می آورد، و بعضى از آن شاهد بر بعضی دیگر است.[۱۲]

    علامه طباطبائی برای تفسیر قرآن به کمک قرآن، از آیات مجاور آیه که با آیه مورد بحث در یک سیاق قرار دارند بهره می گیرد و در مواردی موضوعات مشابه و مشترك در سوره هاى مختلف را كنار یكدیگر قرار مى دهد و براى درك پیام آیه از آیات دیگر كمك مى گیرد.[۱۳]

    ویژگی‌های تفسیر

    • تفسیر قرآن به قرآن: سبک تفسیر المیزان، تفسیر قرآن به قرآن است. به نظر برخی گر چه این روش قبلا نیز وجود داشته است امّا موارد استفاده از آن اندک بوده است. حال اینکه بناى تفسیر المیزان بر این است كه در هر آیه این روش پیاده شود.[۱۴]
    • ترجیح یکی از اقوال در مورد آیه: یکی از امتیازات المیزان بر تفاسیر پیش از خود این دانسته شده که معمولا تفاسیر قبلی اگر آیه‌ای احتمال چند معنا را داشت مفسر احتمالات را نقل می‌کرد بدون اینکه ترجیحی بین آنها بدهد اما امتیاز المیزان این است که یکی از آن چند معنا را با کمک آیات دیگر یا قرائن موجود در خود آیه ترجیح داده و مقصود را روشن می‌نماید.[۱۵]
    • تفسیر موضوعی: علامه در موارد بسیاری آیات یک موضوع را کنار هم قرار داده و آنها را جمع بندی کرده و نتیجه گیری نموده است. مثلا کل آیات مربوط به احباط را جمع کرده و نتیجه می‌گیرد که معنی احباط در قرآن چیست. علامه همچنین آیاتی که در سوره‌های مختلف در زمینه قصص قرآنی همچون قصه موسی (ع) آمده را یکجا جمع و تفسیر کرده‌ است. [۱۶]
    • پرداختن به غرض سوره ها: به نظر علامه طباطبائی هر سوره برای بیان معنای خاصی چینش یافته است و غرض واحدی دارد که بدون بیان آن سوره تمام نمی‌شود.[۱۷] به همین خاطر او در ابتدای هر یک از سوره‌ها به بیان غرض و هدف آن سوره می‌پردازد.
    • پرداختن به مباحث اجتماعی و علمی روز: برخی توجه علامه طباطبائی در تفسیر خود به شبهات و اشکالات مطرح شده در دوران اخیر و تلاش برای انطباق دین با تحولات زمان را از امتیازات این تفسیر دانسته‌اند[۱۸]
    • مقدم داشتن قرآن بر روایات: علامه طباطبائی در تفسیر خود با پیش فرض مقدم بودن قرآن بر روایات، هرگاه سیاق آیات را مخالف مضمون روایت ها تشخیص داده، از پذیرش آن روایات اجتناب نموده است.[۱۹]

    وضعیت نشر

    ناشران مختلفی تـفسیر‌ المیزان را چاپ کرده‌اند، از جمله:

    • تهران، دارالکـتب الاسلامیه: این چاپ در سال‌ ۱۳۷۵ قمری آغاز و در ۲۰ مجلد‌ منتشر‌ شد.
    • بیروت مـؤسسة الاعلمی للمطبوعات: این انتشارات دوبار المیزان را به چاپ رسانده است. چاپ اول در ۲۰ جلد و چاپ دوم آن با کمی پاورقی و اضـافه دو جـلد فهارس.
    • قـم، مـؤسسه‌ی‌ مطبوعاتی اسماعیلیان: افست از چاپ اول بیروت
    • قم، دفتر‌ نشر‌ اسلامی وابـسته بـه جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم: افست از چاپ اول بیروت[۲۰]

    ترجمه ها

    این تفسیر تاکنون به زبان‌های گوناگونی از جمله فارسی، انگلسیی، اردو، ترکی و اسپانیولی ترجمه شده است.[۲۱]

    ترجمه فارسی

    ترجمه فارسی کتاب ابتدا توسط جمعی از فضلا و مدرسین حوزه علمیه قم از جمله ناصر مکارم شیرازی، محمد تقی مصباح یزدی، سید محمدباقر موسوی همدانی، عبدالکریم نیری بروجردی و… در ۴۰ مجلد صورت گرفت، ده جلد اول این ترجمه در انتشارت دارالعلم قم و سى جلد بعد در انتشارات محمدى منتشر شد. پس از آن همین ترجمه توسط بنیاد علمى و فکرى علامه طباطبایى با همکارى مؤسسه نشر فرهنگى رجاء و مؤسسه امیرکبیر در بیست جلد دو بار در سالهای ۱۳۶۳ و ۱۳۶۴ چاپ شد.[۲۲]

    از آنجا که نیمی از کتاب به قلم سید محمدباقر موسوی همدانی ترجمه شده بود، به توصیهٔ علامه طباطبایی، برای یکدست شدن، ترجمه باقی مجلدات کتاب یک بار دیگر به وسیلهٔ ایشان به زبان فارسی برگردانده شد. این اثر توسط دفترانتشارات اسلامى (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم) مکرر به چاپ رسیده است.[۲۳]

    ترجمه انگلیسی

    ۶ جلد از تفسیر المیزان توسط سید سعید اختر رضوی و با حمایت موسسه جهانی خدمات اسلامی به انگلیسی ترجمه شد، اما با وفات مترجم کار این ترجمه که تا بخشی از جلد ۷ المیزان به پیش رفته بود متوقف شد و موسسه مذکور اتمام جلد ۱۳ ترجمه المیزان که ترجمه نیمی از جلد ۷ متن عربی بود به فرزند او محمد اختر رضوی سپرد. در حال حاضر این ترجمه تا جلد ۱۳ منتشر شده است که تا آیه ۸۳ سوره انعام را در بر می گیرد.[۲۴]

    نظرات در مورد المیزان

    • شهید مطهری: من می‏ توانم ادعا کنم که این تفسیر از جنبه‏ های خاصی، بهترین تفسیری است که در میان شیعه و سنّی از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است.[۲۵]
    • حسن زاده آملی:این تفسیر شهر حکمت و مدینه فاضله‌ای است که در آن از بهترین و بلندترین مباحث انسانی و شعب دینی از عقلی و نقلی بحث شده است.
    • جوادی آملی: همانطوری که قرآن مخزن همه علوم است تفسیر استاد علامه نیز مخزن آراء و افکار و علومی است که این حکیم الهی از آن بهره‌مند شده و به دیگران رسانیده است.
    • سید محمدحسین حسینی تهرانی: در این اثر بین معانی ظاهری و باطنی و عقل و نقل جمع شده و هر یک خط خود را ایفا می‌کنند. این تفسیر به قدری جالب است که می‌توان آن را به عنوان سند عقاید شیعه به دنیا معرفی کرد. تفسیر مزبور در نشان دادن نکات دقیق و حسّاس و نیز در جامعیت منحصر به فرد است.
    • جعفر سبحانی: علامه را باید از بنیان گذاران سبکی خاص در تفسیر دانست که نمونه‌های آن صرفاً در اخبار خاندان رسالت است و آن رفع ابهام هر آیه توسط آیه‌ای دیگر است.
    • ناصر مکارم شیرازی: اثری است بر اساس روش عالی تفسیر قرآن به قرآن و حقاً متضمّن یک سلسله حقایق است که تا کنون بر ما مخفی بوده است.
    • محمد هادی معرفت: این تفسیر گنجینه‌ای از اندیشه اسلامی است. نوآوری‌های قابل توجهی در آن مشاهده می‌شود… علامه در این اثر تحقیقات عمیق و عالی مطرح نموده که می‌تواند در اندیشه‌های علمی، فلسفی و اسلامی تحوّل به وجود آورد بنابراین بحث و پژوهش پیرامون آن از ضروریات حوزه‌های علمیه شیعه است.
    • محمدی گیلانی، از شاگردان علامه طباطبایی: تفسیر المیزان فوق العاده است مؤلّفش برای توضیح و تفسیر قرآن کریم از قواعد عقلی استفاده نکرد بلکه بحث‌های فلسفی و روایی را در المیزان بهانه‌ای قرار داد تا بدین وسیله حقانیت این علوم را از طریق قرآن و زبان اهل بیت(ع) به اثبات برساند.[۲۶]

    کتاب‌های مرتبط با المیزان

    فهرست‌های موضوعی

    از آنجا که المیزان تفسیری ترتیبی است و گاهی راجع به یک موضوع خاص در چند موضع وارد بحث می‌شود برای راحتی مراجعه و تحقیق کتابهایی زیر همه مواردی که در این تفسیر به یک موضوع پرداخته شده را در ذیل آن موضوع فهرست می‌کند:

    • مفتاح المیزان: این فهرست تألیف علیرضا میرزا محمد می‌باشد و برای ترجمۀ ۴۰ جلدی فارسی که توسط بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی چاپ شده، تدوین شده است. این اثر در ۳ جلد تنظیم یافته و مرکز نشر فرهنگی رجاء در سال ۱۳۶۷هـ.ش آن را به طبع رسانید.[۲۷]
    • راهنما و فهرست المیزان فی تفسیرالقرآن: این فهرست تألیف الیاس کلانتری است که برای ترجمه تفسیر المیزان نوشته شده و توسط عباس ترجمان برای تفسیر عربی ترجمه شده است. اصل این اثر در قم و ترجمه عربی آن در بیروت چاپ شده است.[۲۸]
    • فهرست راهنماى موضوعى المیزان (عربى ـ فارسى): این اثر راهنماى موضوعات تفسیر و ترجمه المیزان منتشر شده از سوى دفتر انتشارات اسلامى (جامعه مدرسین) مى باشد.[۲۹]

    خلاصه‌های تفسیر المیزان

    • «مختصر المیزان فی تفسیر القرآن» به زبان عربی فشرده ای از تفسیر المیزان تدوین سلیم الحسنی می باشد. این اثر در ۶۰۴ صفحه در بیروت به سال ۱۴۱۷هـ ق و نیز به در حاشیه قرآن به چاپ رسیده است.[۳۰]
    • کتاب نور من القرآن (المیزان المختصر فی التفسیر) خلاصه‌ای از تفسیر المیزان می‌باشد که کمال مصطفی شاکر آن را در یک جلد به زبان عربی تهیه کرده است. این اثر را فاطمه مشایخ با اضافاتی از اصل کتاب المیزان[۳۱] با نام خلاصه تفسیر المیزان علامه طباطبائی در چهار جلد به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب در انتشارات اسلام به چاپ رسیده است.[۳۲]
    • خلاصه دیگری نیز توسط آقای الیاس کلانتری به نام مختصر المیزان فی تفسیر القرآن به زبان عربی در ۶ جلد تهیه و توسط انتشارات اسوه در سال ۱۴۲۱ ه.ق به چاپ رسیده است.[۳۳]

    با علامه در المیزان از منظر پرسش و پاسخ

    «با علامه در المیزان از منظر پرسش و پاسخ»، کتابی دو جلدی است که توسط مرادعلی شمس گرد آوری شده است. او سؤالاتی مطرح کرده و پاسخ آنها را از تفسیر المیزان ذکر می‌کند. این سؤالات در زمینه‌های علوم قرآنی و حدیثی، مباحث علمی، فلسفی، اخلاقی، تاریخی و اجتماعی، اعتقادی و فقهی است. این اثر توسط انتشارات اسوه منتشر شده است.

    کتاب الطباطبایی و منهجه فی تفسیره المیزان

    این کتاب نوشته‌ی علی رمضان أوسی به زبان عربی تألیف و توسط آقای حسین میرجلیلی به فارسی ترجمه شد و با نام روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان توسط چاپ بین الملل در یک جلد منتشر شده است. در این کتاب ۴۰۰ صفحه‌ای روش علامه در تفسیر و ویژگیهای المیزان به صورت مفصل توضیح داده شده است.

    منابع المیزان

    مطابق کتاب بالا، علامه در تألیف المیزان به این کتابها مراجعه داشته‌اند:

    تفاسیر: تفسیر مفاتیح الغیب فخر رازی، تفسیر مجمع البیان، تفسیر ابن عباس، تفسیر کشاف، تفسیر طبری، تفسیر بیضاوی، تفسیر أبی السعود، تفسیر در المنثور، تفسیر روح المعانی، الجواهر (طنطاوی )، تفسیر المنار، تفسیر البرهان، تفسیر صافی، تفسیر نعمانی، تفسیر قمی، تفسیر نورالثقلین، برخی از کتابهای آیات الاحکام.

    علامه در بحثهای روایی بیشتر تفاسیر تفسیر در المنثور و تفسیر نور الثقلین بوده است.

    کتب لغت: مفردات راغب، صحاح اللغة، المصباح المنیر، قاموس اللغة، لسان العرب، المزهر فی علوم اللغة.

    کتابهای تاریخی متعدد، دایرة المعارفها، تورات و انجیل و مجله‌ها و روزنامه‌های آن زمان و… همگی از منابعی هستند که ایشان در تألیف المیزان به آنها مراجعه کرده است.

    سایر کتابها و پایان نامه ها

    با توجه به استقبال گسترده محافل علمی از تفسیر المیزان، علاوه بر کتابهای بالا، صدها کتاب، مقاله و پایان نامه درباره این تفسیر شریف نوشته شده که برخی از آنها عبارتند از:

    • داستان‌های قرآنی و تاریخ انبیا در المیزان، حسین فعال عراقی، تهران: نشر سبحان، چاپ اوّل، ۱۳۷۷، ۲ جلد، ۴۸۷ – ۵۸۲ ص
    • فصلنامۀ پژوهش‌های قرآنی، شماره۹ـ۱۰، ویژۀ تفسیر المیزان، مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم
    • پرورش روح، نماز و عبادت در تفسیر المیزان، عباس عزیزی، قم: انتشارات نبوغ، چاپ اوّل، ۱۳۷۵، ۳۸۲ ص
    • تحلیل مسألۀ امامت در المیزان، شمس الدین ربیعی، تهران: انتشارات نور فاطمه (س )، ۱۳۶۳
    • یهود در المیزان نوشته حسین فعال عراقی نژاد، انتشارات سبحان
    • فلسفه و قرآن در زمینه المیزان، عباس مخبر دزفولی، دفتر انتشارات اسلامی (جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم )
    • معاد در المیزان، شمس الدین ربیعی، تهران: انتشارات نور فاطمه (س )
    • اعتبار سنجی تاریخ از منظر علامه طباطبایی

    مقالات و پایان نامه ها:

    • تفسیر قرآن به قرآن در تفسیر المیزان
    • روابط اجتماعی در اسلام
    • آزادی از دیدگاه علامه طباطبایی
    • امامت و حکومت در تفسیر المیزان
    • بررسی آراء اجتماعی علّامه طباطبایی در المیزان
    • آثار برزخ در آثار علامه طباطبایی
    • امامت از نظر علّامه طباطبایی در تفسیر المیزان، دکتر سید جعفر شهیدی
    • تأویل در تفسیر المیزان، محمد هادی معرفت
    • اعتبار سنجی تاریخ از منظر علامه طباطبایی در المیزان، حسن احمدیان دلاویز

    پانویس

    1. حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۵.
    2. حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۲۱.
    3. برگرفته از زندگی‌نامه خودنوشت علامه سید محمدحسین طباطبائی، نشریه گلستان قرآن، آذر۱۳۸۱، شماره ۱۳۶، ص۵
    4. حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۶۱ تا ۶۳.
    5. حسینی طهرانی، مهر تابان، ۱۴۲۶ق، ص۱۳۱.
    6. حسن زاده آملی، «آثار قلمی جناب علامه طباطبایی از نظم و نثر»، ص۱۸و۱۹
    7. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص ۴تا۱۴
    8. برای نمونه ببینید: ج۱، ص۲۴، ۴۸، ۸۶، ۱۰۵
    9. صحرایی اردکانی، «نقد و بررسی حدیث در تفسیر المیزان»، ص۱۹۸
    10. سوره نحل، آیه ۸۸.
    11. شمس الوحی تبریزی (سیرهٔ عملی علامه طباطبایی). آیت الله جوادی آملی، نشر اسراء، قم: ۱۳۸۶، ص ۹۶.
    12. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۱۲
    13. نقیب زاده، «مقایسه ی دو تفسیر علامه طباطبائی (المیزان و البیان)»، ص۸۴
    14. استادى، آشنايى با تفاسير، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۸
    15. استادى، آشنايى با تفاسير، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۰
    16. استادى، آشنايى با تفاسير، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۱
    17. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۱۶
    18. ایازی، «اندیشه های اجتماعی در تفسیر المیزان»، ص۷۸ تا ۸۱
    19. صحرایی اردکانی، «نقد و بررسی حدیث در تفسیر المیزان»، ص۱۹۸و۱۹۹
    20. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۰
    21. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۰
    22. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۰
    23. خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۱، ص۷۷۰
    24. پایگاه موسسه جهانی خدمات اسلامی، بازیابی: ۱ تیر ۱۳۹۸ (۲۲ ژوئن ۲۰۱۹)
    25. مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۲۵، ص۴۲۹
    26. جوانه های جاوید (بررسی هایی درباره سبک های تفسیری علامه طباطبائی ره و شناخت نامه المیزان)»، ص۲۰و۲۱
    27. جوانه های جاوید (بررسی هایی درباره سبک های تفسیری علامه طباطبائی ره و شناخت نامه المیزان)»، ص۱۹
    28. جوانه های جاوید (بررسی هایی درباره سبک های تفسیری علامه طباطبائی ره و شناخت نامه المیزان)»، ص۱۹و۲۰
    29. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۴
    30. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۵
    31. مشایخ، ترجمه خلاصه تفسیر المیزان، ۱۳۸۴ش، ص۴ (مقدمه مترجم).
    32. جوانه های جاوید (بررسی هایی درباره سبک های تفسیری علامه طباطبائی ره و شناخت نامه المیزان)»، ص۲۰
    33. هاشم زاده، «کتاب شناسی المیزان و علامه»، ص۱۹۵

    ثبت دیدگاه

    • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
    • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
    • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.