فیلم کوتاه به دلیل زمانی کمی که دارد میتواند مسیری مناسب برای پرداختن به موضوع مقاومت باشد چون به دلیل گستردگی فضای مجازی در سراسر دنیا میتوان پیام مردم غزه و مقاومت را در قالب فیلم کوتاه به گوش جهانیان رساند.
«آوای ابرها» یکی از این فیلمهاست که دغدغه پرداختن به موضوع مقاومت را دارد و جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال نیز حضور داشت.
با محمد لطفعلی کارگردان فیلم کوتاه در پیرامون فیلم مقاومت و مسائل و حواشی آن گفتوگویی انجام دادهایم.
در بخش «شاخه زیتون» جشنواره فیلم کوتاه تهران فیلمهایی حضور دارند که در آنها به موضوع مقاومت پرداخته میشود. فیلم شما «آوای ابرها» یکی از این آثار است. در ابتدا پیش از اینکه درباره موضوع مقاومت و جایگاه آن در فیلم کوتاه حرف بزنیم کمی درباره چگونگی ساخت این پویانمایی توضیح دهید.
ساخت این کار از طرف سازمان سینمایی سوره به من پیشنهاد شد. طرح آن نیز از طریق هادی فیروزمندی که تهیهکننده و نویسنده «آوای ابرها» نیز است به دستم رسید. طرح را به دلیل گویش و رویکرد جدیدش به موضوع پذیرفتم و در ادامه طرح تبدیل به سناریو شد. ساخت فیلم نیز حدود دو ماه زمان برد. این فیلم در دورانی شکل گرفت که تازه عملیات «طوفان الاقصی» انجامشده بود. در آن مقطع اسرائیل یکی از بیمارستانها را بمباران کرد و موجب عکسالعملهای زیادی در دنیا شد. در همان زمان، فیلمی در دنیا بسیار صدا کرد. این فیلم کودکانی را نشان میداد که اسامی خود را روی دستانشان مینوشتند تا اگر در حین بمباران زیر آوار ماندند نیروهای امدادگر راحتتر بتوانند آنها را شناسایی کنند. در حقیقت بهواسطه این فیلم، خواستیم به کودکان و اتفاقاتی که برای آنها در سایه جنگ رخ میدهد، بپردازیم.
جدا از فیلمتان بحث اصلی ما در این گفتوگو پیرامون موضوع مقاومت است. آیا فیلم کوتاه انتظار میرود محلی مناسبی برای پرداختن به چنین موضوعاتی باشد؟
سینما در بخشهای مختلف قادر است پیامرسان فرهنگ مقاومت باشد، به شرطی که فیلم تولیدی با ساختار مناسبی، معنا را مورد توجه قرار داده باشد. فیلم بلند داستانی وقتی میخواهد درباره غزه و موضوع مقاومت حرف بزند باید درام را از یاد نبرد. در فیلم کوتاه همچنین شرطی لازم است. در این ژانر، شکلگیری درام مشکلتر از فیلم بلند است. در فیلم بلند کارگردان زمان دارد تا درام را شکل دهد اما در فیلم کوتاه زمان محدودی در اختیار سازنده است. این ویژگی کار کارگردان فیلم کوتاه را دشوار میکند و در نتیجه بر اهمیت آن نیز میافزاید.
پرداختن به مقاومت هم تنها در یک گونه خاص خلاصه نمیشود بلکه این معنا بسیار گسترده است. تنها کافی است در این حوزه مطالعه و تحقیق کافی صورت گیرد. برای نمونه در فیلم «آوای ابرها» نوشتن اسامی روی دست، خود تعبیری از مقاومت است که توسط کودکان غزه رخ میدهد. از این دست برداشتهای جدید در حوزه مقاومت بسیار است که هنوز بازگو نشده و میشود در قالبهای مختلف سینمایی به آن پرداخت. نکته دیگر که باید در فیلم کوتاه به شکلی جدیتر مورد توجه قرار گیرد، مستندگویی است. اثری که میخواهد در فیلم کوتاه موضوع مقاومت را مورد نظر قرار دهد باید بر پایه حقیقت شکل گرفته باشد. در اینجا باز از فیلم خودم مثال میزنم که در پایان آن، تصاویر واقعی اتفاقی که در فیلم رخ داده به تصویر کشیده میشود.
درباره ظرفیتهای فیلم کوتاه و اینکه از این عرصه میتوان برای اشاعه فرهنگ مقاومت بهره برد، به دلیل زمان کمی که فیلم کوتاه دارد میشود آن را در فضای مجازی پخش کرد. این ظرفیت، عرصه بسیار مهمی است که در شرایط کنونی با توجه به گستردگی فضای مجازی، حائز اهمیت است. این عرصه اگر به شکل کارشناسانه موردتوجه قرار گیرد مطمئن هستم قادریم اتفاقات خوبی را در حوزه مقاومت و رساندن پیام مردم غزه رقم زد.
دنیایی که در اختیار فضای مجازی است مرز نمیشناسد و همه دنیا مخاطب آن هستند. امروز بسیاری از رسانههای رسمی نظیر سینما یا تلویزیون در غرب تحت نفوذ سیاستمداران هستند و بهدرستی به آنچه در غزه رخ میدهد توجه ندارند اما دنیای فضای مجازی همانگونه که گفتم، مرز ندارد. موضوع مقاومت نیز از جمله مفاهیمی است که تابع مرز جغرافیایی نیست و انسانیت آدمها را هدف قرار داده است. همین خصیصه باید دلیلی باشد تا با فیلم کوتاه سعی کنیم پیام مقاومت را در فضای مجازی به گوش جهانیان رسانیم.
درباره ظرفیتهای جشنواره در اشاعه فرهنگ مقاومت توضیح دادید. به این موضوع هم اشاره کنید قرار دادن، فیلمهایی که در آن موضوع مقاومت است در بخشی تحت عنوان «شاخه زیتون» قدمی برای بهترین دیده شده آثار موردنظر است یا نه؟
موضوعاتی نظیر مقاومت تنها نیازشان دیده شدن است. این اتفاق در بخش «شاخه زیتون» در حال رخ دادن است. این بخش به فیلمسازان فرصت میدهد تا کارشان را در معرض دید کارشناسان و مردم قرار دهند تا ضعف کارشان دیده شود. وقتی این اتفاق رخ دهد فیلمساز در کار بعدی خود اشتباهات گذشته را تکرار نکرده و کار بهتری ارائه میدهد. همین امر باعث میشود در کار بعدی اگر بازهم خواست به مقاومت بپردازد نگاهی جدیتر به موضوع داشته باشد.
به عنوان یک فیلمساز جوان جدا از فیلم کوتاه جایگاه موضوع مقاومت را در سینمای جهان چگونه ارزیابی میکنید؟
مردم با موضوعاتی در آثار سینمایی ارتباط برقرار میکنند که دغدغه آنها باشد. مقاومت و اتفاقاتی که در غزه و لبنان رخ میدهد نیز امروز خبر اول رسانهها است. در چنین شرایطی ساخت فیلم در تمامی ژانرها از فیلم کوتاه گرفته تا مستند و سینمایی در این حوزه جزو اولویتها است. در کنار تولید باید به پخش این کارها توجه کرد تا بتوان پیام مقاومت را به شکل بهتری به گوش مردم دنیا رساند.
ثبت دیدگاه